Аймақтық бұқаралық ақпарат құралдарының даму динамикасы
Ресей қоғамында жиырмасыншы жүзжылдықтың соңғы онжылдығында жаһандық әлеуметтік өзгерістер болды. Жетекші ресейлік әлеуметтанушылар академиялық бағдарлама бойынша жұмыс істей отырып, ХХ ғасырдың соңғы онжылдығында елде болып жатқан және XXI ғасырдың табалдырығында Ресейде болып жатқан әлеуметтік-экономикалық, қоғамдық-саяси және әлеуметтік-мәдени процестерге әртүрлі зерттеулер жүргізеді.
Қазіргі қоғамның әлеуметтік үдерістерінің арасында жетекші орындардың бірі коммуникация мен ақпарат социумның тыныс-тіршілігінің қажетті элементтері, өзара іс-қимыл ретінде алып отыр, оның барысында ақпаратты, пікірлерді, бағалауларды, құндылықтарды және т. б. беру және өзара беру жүзеге асырылады.
Көптеген қоғамтанушылар мен бұқаралық ақпарат құралдары мен коммуникациялардың өздерінің өкілдерінің пікірінше, оларды (бұқаралық ақпарат құралдары) толық құқығы бар «төртінші билік» деп жатқызуға болады, ол қоғам өмірінің кейбір кезеңдерінде биліктің ресми үш тармағы: заңнамалық, атқарушылық және сот. Ресей қоғамы мен әлемдік қоғамдастықты одан әрі дамытуды бұқаралық ақпарат құралдары мен коммуникациялардың рөлі мен ықпалын күшейтпей елестету мүмкін емес. Әлемдік ауқымдағы жаһандану қоғамды одан әрі ақпараттандыруды талап етеді, сондықтан бұқаралық ақпарат құралдары мен коммуникациялар ақпараттық қоғамды қалыптастырудың негізгі құралы болады.
Мемлекет отандық БАҚ-тардың, оның ішінде өңірлік БАҚ-тардың басым бөлігін бақылауды іс жүзінде жоғалтқан. Ресми (мемлекеттік) бұқаралық ақпарат құралдары алатын ақпараттық кеңістік айтарлықтай дәрежеде ресми емес (мемлекеттік емес) БАҚ-тар мен түрлі медиа-холдингтермен «жабылады». Посткеңестік Ресейдің бұқаралық ақпарат құралдары қоғамның саяси жүйесінде бағынышты рөл атқаруын тоқтатты. Макродеңгейде БАҚ-тың трансформациясы өңірлік бұқаралық ақпарат құралдарының жұмыс істеуі мен дамуына елеулі ықпал етті. Ресей қоғамын реформалау жағдайында бұқаралық ақпарат құралдарының, оның ішінде өңірлік ақпарат құралдарының функциялары да өзгереді.
Бұқаралық ақпарат құралының жариялылығы бекітілгеннен кейін қоғамдық сананы, қоғамдық пікірді, халықтың саяси мәдениетін қалыптастыруға айтарлықтай ықпал ете бастады, сол немесе басқа да әлеуметтік және саяси тапсырыстарды орындай бастады. БАҚ-ты әлеуметтік институт ретінде реформалау өңірлерді де қамтыды. Өңірлік электрондық және баспа бұқаралық ақпарат құралдары бүгінгі күні социум мен мемлекетті демократияландыру процестеріне елеулі әсер ететін маңызды институттардың бірі болып отыр.
Аймақтық БАҚ проблемаларын зерттеу, кері байланыстың болуы, аудиторияның адрестілігі, әлеуметтік-демографиялық сипаттамалары-БАҚ-тың табысты жұмыс істеуіне ықпал ететін маңызды фактор-өңірдегі электронды және баспа бұқаралық ақпарат құралдарының ақпараттық саясатының тиімділігін арттыру. Ресей қоғамының трансформациясы жағдайында БАҚ-тың аудиторияға әсер ету практикасы осы саладағы теориялық зерттеулерден айтарлықтай озық болғандықтан, осы кезеңде Хабаровск өлкесінде аймақтық бұқаралық ақпарат құралдарының жұмыс істеуін талдауда аса қажеттілік туындайды.
Курстық жұмыс тақырыбы бойынша отандық және шетелдік әдебиеттерді, ғылыми зерттеу материалдарын талдау аймақтық бұқаралық ақпарат құралдарының жұмыс істеу мәселелері осы уақытқа дейін арнайы зерттеу тақырыбына айналмаған деген қорытынды жасауға мүмкіндік береді.
Курстық жұмыстың мақсаты — Хабаровск өлкесіндегі бұқаралық ақпарат құралдарының құрылымы, қызмет ету ерекшеліктері мен даму үрдістерін талдау, сондай-ақ негізгі мәселелерді анықтау және оларды шешу жолдарын іздеу.
Осы мақсат шеңберінде келесі міндеттерді шешу қойылды: — зерттеудің негізгі ұғымдарын нақтылау және нақтылау: «бұқаралық ақпарат құралдары», «өңірлік БАҚ», «аудитория»; — қазіргі заманғы жағдайларда өңірлік БАҚ қызметін анықтау;
— хабар өлкесіндегі дәстүрлі аймақтық БАҚ — тың даму ерекшеліктерін анықтау;-қазіргі жағдайда өңірдегі дәстүрлі бұқаралық ақпарат құралдарының құрылымын талдау; — хабар өлкесінің ақпараттық кеңістігіндегі БАҚ-тың жаңалықтар және қоғамдық-саяси ақпарат көзі ретіндегі рөлі мен орнын ашу;
Зерттеу объектісі-Хабаровск өлкесінің бұқаралық ақпарат құралдары, олардың жұмыс істеу ерекшеліктері, БАҚ-тың әр түрінің проблемаларын анықтау.
Зерттеу пәні-аймақтық бұқаралық ақпарат құралдарының даму динамикасы, құрылымы, әлеуметтік функциялары, Хабаровск өлкесіндегі БАҚ пен аудиториялардың ақпараттық өзара байланысы.
Курстық жұмыстың құрылымы Зерттеудің мақсаты мен міндеттерімен анықталады және кіріспеден, екі тараудан, екі параграфтан, қорытындыдан, әдебиеттер тізімінен және қосымшалардан тұрады.
электронды баспа ақпараттық аудитория
1. Хабар өлкесінің БАҚ-тарын стуктуралық-Функционалдық талдау
1.1 Аймақтық БАҚ жүйе ретінде
Аймақтық бұқаралық ақпарат құралдары мен олардың аудиторияларын Хабаровск өлкесінің ақпараттық алаңында қарауға көшпес бұрын осы зерттеудің негізгі ұғымдарын нақтылау және нақтылау керек: «бұқаралық ақпарат құралдары», «аудитория», «өңірлік басылымдар», сондай-ақ өңірлік БАҚ-тың ерекшеліктері мен олардың негізгі мәселелерін анықтау.
«Бұқаралық ақпарат құралдары» (БАҚ) әдеттегі санада тұрақты және ұзақ жүруде. Осы ғылыми таным пәніне теориялық көзқарасты ғылыми сипаттау мен жүйелеудің алғашқы талпыныстары пайда болғанға дейін, бұл термин бұқаралық санада берік орнап, миллиондаған адамдардың әлеуметтік-саяси өмірінің ажырамас бөлігіне айналды. Қоғамда бұқаралық ақпарат құралдарының жұмыс істеуіне талдау жасайтын шетелдік және отандық ғылыми әдебиетте осы терминнің әртүрлі анықтамалары кездеседі. Мәселен, » қысқаша сөздік-үгіт-насихат және саяси ақпарат таратушының анықтамалығы «бұқаралық ақпарат құралдарын» адамдардың қалың бұқарасының арасында ақпаратты (баспа, радио, теледидар) жедел және бір мезгілде таратудың қуатты арналары ретінде түсіндіреді». «Қысқаша Саяси сөздік «талданатын ұғымға мынадай түсінік береді:»бұқаралық ақпарат құралдары-Ақпаратты кең жұртшылыққа жеткізудің барлық қазіргі заманғы арналарын біріктіретін ұғым, оның ішінде баспа, теледидар, радио, кино».
Іс жүзінде келтірілген нормативтік түсіндірулердің екеуі де бұқаралық ақпарат құралдарын тарату немесе ақпаратты қалың жұртшылыққа жеткізу арналары ретінде бір мағынада түсіндіреді. Алайда, бұл мүлдем емес. БАҚ — тар арнайы техникалық құралдардың көмегімен кез келген тұлғаларға ашық, жария беру үшін құрылған мекемелер болып табылады-бұл көптеген құрамдас элементтердің: мазмұнымен, қасиеттерімен, нысандарымен, әдістерімен және ұйымның белгілі бір деңгейлерімен (елде, өңірде, өндірісте) сипатталатын салыстырмалы түрде дербес жүйе. БАҚ — тың айрықша белгілері-бұл жариялылық, яғни пайдаланушылардың шектелмеген тобы; арнайы техникалық құралдардың, аппаратуралардың болуы; белгілі бір берілуге, хабарландыруға немесе мақалаға деген қызығушылығына байланысты өзгеретін аудиторияның тұрақты емес көлемі. «Бұқаралық ақпарат құралдары» ұғымын «бұқаралық коммуникация құралдары» (СМЖ) ұғымымен теңестіруге болмайды. Бұл дұрыс емес, өйткені соңғы түсінік бұқаралық құралдардың кең спектрін сипаттайды. СМЖ-ға кино, театр, цирк және т. б. жатады. д., бұқаралық аудиторияға жиі жүгінетін барлық ойын-сауық көріністері, сондай-ақ телефон, телеграф, телетайп және т. б. сияқты техникалық бұқаралық коммуникация құралдары.
БАҚ — тың» аудиториясы «- белгілі бір басылым (немесе бағдарлама) арнайы бағытталған және ол үнемі жүгінген (есептік аудитория) немесе осы басылымның айналасында қалыптасқан және оны» өз » деп санайтын немесе қосымша тартуға болатын (әлеуетті аудитория) қоғамның бір бөлігі. Бұл ретте аудиторияның көптеген өкілдері белгілі бір жағдайларда (хат жазғанда, қоңырау шалғанда немесе редакцияға келгенде, ол үшін материалдар дайындап, ақпарат жинағанда, журналистерге кеңес бергенде және т. б.) д.) өз кезегінде басқа бұқаралық ақпарат құралдарының аудиториясы болып табылатын журналистердің рөлін де атқарады.
Аудиторияның БАҚ-пен өзара іс-қимылы келесі критерийлерге байланысты:
1. БАҚ ақпаратының аудиторияға, оның құрылымдарын құрайтын әр түрлі аудиторияларға қол жетімділігі.
2. БАҚ тарапынан аудиторияға БАҚ арқылы ел мен әлемнің барлық маңызды оқиғаларынан хабардар болуға, қоғамның саяси, мәдени және экономикалық өміріне белсенді қатысуға, өзекті мәселелер мен мәселелерді шешуде халықтың басқа топтарымен өзара іс-қимыл жасауға және ынтымақтасуға мүмкіндік беретін аудиторияның ақпараттық қажеттіліктерін қанағаттандыру.
3. Аудиторияның БАҚ өнімдерінің мазмұнына әсер ету мүмкіндігі.