Өкпенiң созылмалы, бiтемелi ауруы
Созылмалы обструктивтi өкпе аурулары — денсаулықтың бұзылуының және бүкiл әлемдегi өлiм-жiтiмнiң негiзгi себептерiнiң бiрi. Бұл нақты бiр ауру емес, өкпеге келiп тұратын ауа ағымының шектелуiне алып келетiн созылмалы өкпе аурулары үшiн қолданылатын жалпылама термин. Темекi шегушiнiң жай жөтелi емес, жеткiлiктi түрде диагноз қойылмайтын, өмiрге қауiп төндiретiн өкпе ауруы. Ентiкпе немесе ауа жетiспеушiлiк сезiмi, қақырықтың көп бөлiнуi және созылмалы жөтел негiзгi белгiлерi болып табылатын ауру дамыған сайын күнделiктi дене белсендiлiгi қиындай бередi. Созылмалы обструктивтi өкпе аурулары — алдын алуға болатын, бiрақ емделмейтiн дерт. Емдеу тек қана аурудың дамуын тежей алады. Көбiне бұл ауру қырық және одан жоғарғы жастағы адамдарда байқалады.Өкпенiң обструктивтi ауруы, түптеп келгенде тыныс алудың нашарлауы, тыныс жүйесiнiң ауа өткiзу қабiлетiнiң төмендеуi. Оған шалдыққан жанның дем алуы күннен күнге қиындайды. Ең қиыны, өзгерiстердiң қалпына келу мүмкiндiгi өте аз. Өйткенi кесел ұзақ жылдар бойы қолқада, өкпеде түзiледi. Бұл дертке, әсiресе 15-20 жыл темекi шеккендер жиi ұшырайды. Ұзақ та жиi шеккен темекi түтiнi мен зиянды шаң-тозаң өкпенiң, қолқаның төменгi шырышты қабығын зақымдайды. Осы өзгерiс тыныс алуды қиындатып, тәнде көмiрқышқыл газы жиналып қалады. Бұл өкпенiң жұмысын әлсiретiп қана қоймай, оған қоса, жүрек-қан тамырларына залал келтiредi. Жүректiң оң жақ құлақша мен сол жақ қарыншасы ұлғайып, аса ауыр жағдай туындайды. Сырқаттың басты белгiлерi жөтел, қақырық тастау, ентiгу, демалыстың нашарлауы, ауа жетiспеу, жүрек соғуы болып табылады. кпенiң созылмалы обструктивтi ауруының төрт сатысы бар. Оларды өкпенiң бiр секунд iшiндегi дем шығару көлемiн спирометрдi қолданып өлшеу арқылы анықтаймыз. Науқастың сол даму сатысына қарай ем тағайындалады. Адам денсаулығына зиянды сырқаттың алдын алу үшiн әрбiрiмiз темекi шегу сияқты жағымсыз әдеттен бас тартып, салауатты өмiр салтына бет бұруымыз керек. Дененi шынықтыру, шымыр болу осы дертке қарсы күресте көп көмектеседi. Сондықтан бұл дертке шалдыққан науқастар таза ауада көбiрек жүрiп қан таратып, тән сергiтетiн жаттығулар жасағаны жөн.