Дәндiбай ескерткіші туралы мәлімет
Дәндiбай — қола дәуiрiнiң ескерткiшi. Қарағанды қаласынан оңтүстiк-батысқа қарай 60 шақырым жерде Шерубай-Нұра зенiнiң оң жағасындағы кең жайылмада созылып жатқан, көлемдi жерлеу алаңы. Бұрынғы Дәндiбай ауылының орнындағы бұл обада (қорымда) саз балшықтан жасалған құрылыстардың үйiндiлерi сақталған.
Нұра зенi жазығы Орталық Қазақстандағы ежелгi адам-дар қоныстанған жерлердiң бiрi. Мұнда әртүрлi кезеөңдердiң ескерткiштерi сақталған. Дәндiбай обасы Қарағанды маңында орналасқан басқа да iрi кешендермен бiрге Орталық Қазақстандағы қола дәуiрi ескерткiштерiнiң iшiндегi маңыз-ды бiр Бөлiмiн құрайды.
Кешенде Андронов мәдениетiнiң ескерткiштерi басым, дегенмен де обаның оңтүстiк жағындағы жайылманың алдыңғы жиегiнде Андроновтық ескерткiштерден згеше, шаршы түрiндегi және үлкен көлемдi тас қоршаулардың оқшау тұрған тобы бар. Бұл обалар тобын 1933 жылы М.П.Грязнов және басқа ғалымдар зерттеген. Дәндiбай кешенiндегi қазба барысында 11-қоршау қызықты нәтиже бердi. Оның құрылысы Орталық Қазақстандағы кейiнгi қола дәуiрi жерлеу құрылыстарының құрылымына толықтай сәйкес келедi. Атап айтқанда, Беғазы-Дәндiбайда ыдыстар-дың екi түрi кездеседi. Олардың бiр тобына қыш құмыралар мен түбi жайпақ ыдыстарды жасауда негiзгi белгiсi ленталық тәсiл болып келетiн андроновтық ндiрiстiк тәсiл сақталған. Екiншi тобы пiшiмiнiң және рнектерiнiң әр алуандығымен, ыдыстардың қабырғасын саз балшықтан сығып шығарудың жаңа техникасымен ерекшеленедi. Жаңа тәсiлдiң к здеген мақсаты — сазбалшықтан жасалған ыдыстарды шар тәрiздi түрге келтiру болды. 11-қоршаудан табылған қыш ыдыс-тардың алғашқы тобына сыйымдылығы орташа, түр-сипаты бiркелкi үш ыдыс жатады.
Оныншы қоршауда құмыра тәрiздi, иық тұсы д ңгеленiп, мойны мен ернеуi ажыратылмаған. Ыдыстың жоғары жағындағы рнек тырнақпен батырып салынған, д ңгелен-ген иiнiндегi рнектер бидайдың iрi дәнiн елестетедi. Сыртқы бетiн тегiстеп сылаған iөзі сақталған. Осы сипаттағы ыдыс-тардың таралу аумағы кең: шығысында — Ертiстен бастап, батысында Нарын құмына дейiн, оңтүстiкте — Балқаштан бастап, солтүстiкте Петропавлға дейiн таралған.