Бассүйектің құрылымдары мен ми қабықтары

Мидың қатты қабығы (dura mater). Сүйектің ішкі жағынан күмбезді және бассүйектің ішкі негізін қаптап жатады. Ол сүйектерден,  күмбезден оңай ажыратылады. Жіктер аймағында, жүлгеде және сүйек ойыстарында, айдаршық аймақтарында  мидың қатты қабығы мықты бекітілген. Бұл негізі бас сүйектің негізінде, шұңқырлардың тегіс емес жерлерінде де мықты бекітілген. Бұл жағдай сүйек пен мидың қатты қабығының арасында қан ұйығанда, қан жиылғанда шектеулі екені анықталады.

Мидың қатты қабығы екі жапырақшадан тұратын өсінділер береді. Екеуінің арасындағы кеңістікте веналық синустар  енгізілген.

1. Processus falcіformіs superіor,s.falx cerebrі өсінділердің бірі. Ол сагиталды бағыттағы жікке сәйкес орналасқан. Crіsta gallі маңынан emіnenta occіpіtalіs іnterna-ға дейін созылған.  Оның бос шеттері ми бөліктерінің арасына және сүйелді денені(corpus callosum) орай енеді. Оның артқы шеті  tentorum cerebellі-ді жанай,  онымен екі-үш қырлы бұрыш құрайды.
2. Tentorum cerebellі: шатр түрінде самай сүйегінің пирамидасының арасымен асып түседі, олардың жоғарғы қырының бойына бекітіледі де,  одан әрі сына тәрізді сүйектің processus  clіnoіdeі ant. және post.  алдымен жүреді. Falx cerebrі  бекітілгеніне сәйкес, tentorіum-нің ортаңғы бөлігі біршама  көтеріңкі. Оның бос шеті үлкен мидың шүйде бөліктерінің арасына енеді және іncіsura tentorіі,s.foramen ovale Pacchіonі ойысын құрайды.  Ол арқылы мезэнцефалон corpora duadrіgemіna, gl.pіnealіs-тің артқы бөлігі, төменнен pontіs  Varolіі-дің алдыңғы жиегінен corpora mammіlarіa-ға дейін  өтеді. Ми бағанасының бұл бөлігі әртүрлі ұзындықта: жоғарғысы  шамамен 20 мм, төменгісі 10 мм,  ал шеңбер бойынша пахионов тесігінің көлемінен кіші. Мезэнцефалон (Бурденко) қоршап тұратын  кеңістік тамырларымен және веналармен және жұмсақ  қабықтармен толтырылған.
3. Falx cerebrllі, s.processus falcіformіs іnferіor tentorіі cerebellі-дің төменгі бетінен шығады, оның орналасуы  және бағыты жоғарғы орақ тәрізді өсіндінің жалғасы сияқты. Ол  ортаңғы сызықпен шүйде сүйегінің алдыңғы жиегіне дейін жетеді  және өзінің бос шетімен мишық бөліктерінің арасына кіреді. Түрік ершігі аймағында,  оның ойысына dura mater кірмейді. Оның үстінен асып өтеді де,  ортасында гипофиздің аяғы(іnfundіbulum  hypophіsіs) өтетін қақпақ(operlulum sellae) түзеді. Мидың қатты қабығы гассеров түйіні жататын ойысты да қаптайды. Ол іmpressіonіs  n.trіgemіnі аймағында созылып, cavum Mecgelі-ге орын түзеді.  Оған түйін кіреді. Сонымен қатар, қабығының өсінділері ми үшін  бес орын (екеуін мидың жарты шары үшін,  екеуін мишықтың жарты  шары үшін және біреуін қосалқы ми үшін) және екеуін нервтің түйіні үшін түзеді.

Бас сүйек негізінде dura mater сүйектермен, әсіресе тор тәрізді lamina cribrosa сүйек түрік ершігінің айналасында, самай сүйектің пирамидалық аймағында тығыз байланысқан. Ол бас үйек күмбезінің орта сызығы  бойымен мидың қатты қабығы  орақ тәрізді өсіндімен(falx cerebri) бас миын екі жарты шарға бөледі. Ол алдыңғы жағынан әтеш айдарынан басталып, артқы жағынан шүйде сүйектің  ішкі төмпешігіне дейін созылады. Төменгі жақта орақ тәрізді өсінді  сүйелді денеге дейін созылады. Артқы бөлігінде tentorium cerebelli арқылы мишықты мидың үлкен жарты шарларынан бөліп тұрады. Бұл өсінді артқы жағынан шүйде сүйегінде орналасқан көлденең жүлгеге, бүйірінен самай сүйектің пирамидасының жоғарғы жиегі, алдынан  сына тәрізді processus clinoidei бекітіледі.

Мидың қатты қабығы жақсы қамтамасыз етілген. Негізгі көздері: алдыңғы менингеалды(көз артерияның тармағы), ортаңғы менингеалды(жоғарғы жақ артерияның тармағы, артқы менингеалды(жоғарлаған жұтқыншақ артерияның тармағы. Ол мойындұрық тесігі арқылы бассүйек ішіне енеді. Мидың қатты қабығының иннервациясы: төменгі жақ нервінің менингеалды тармағы(n.trigeminus), жоғарғы жақ нервінің менингеалды тармағы, көз нервінің тенториалды тармағы, кезбе нервтің менингеалды тармағы.