Қала ауданының газбен жабдықтау жүйелерін есептеу
Қалалар мен елді мекендерді табиғи газбен жабдықтаудың өз мақсаты бар:
* халықтың тұрмыстық жағдайын жақсарту;
* өнеркәсіптік кәсіпорындарда, жылу электр станцияларында, коммуналдық-тұрмыстық кәсіпорындарда, емдеу мекемелерінде, қоғамдық тамақтандыру кәсіпорындарында және т. б. жылу процестерінде аса қымбат қатты отынды немесе электр энергиясын ауыстыру;
* қалалар мен елді мекендердегі экологиялық жағдайды жақсарту, өйткені табиғи газ жану кезінде атмосфераға зиянды газдарды бөлмейді.
Табиғи газ қалалар мен кенттердің жанында орналасқан газ өндіру орындарынан (газ кен орындарынан) басталатын және газ тарату станцияларынан (ГТС) аяқталатын магистральдық газ құбырлары арқылы қалалар мен кенттерге беріледі.
Барлық тұтынушыларды газбен жабдықтау үшін қалалар аумағында тарату газ желісі құрылады, газ реттеу пункттері немесе қондырғылар (ГРП және ГРҚ) жабдықталады, газ құбырларын пайдалану үшін қажетті бақылау пункттері мен басқа да жабдықтар салынады.
Қалалар мен кенттердің аумағында газ құбырлары тек жер астына салынады.
Өнеркәсіптік кәсіпорындар мен жылу электр станцияларының аумағында газ құбырлары жеке тұрған тіректерде жермен, эстакадалармен, сондай-ақ өндірістік ғимараттардың қабырғалары мен шатырларымен төселеді.
Газ құбырларын төсеу ҚНжЕ талаптарына сәйкес орындалады.
Табиғи газды тұрғындар тұрмыстық газ аспаптарында: плиталарда, су газ жылытқыштарда, жылыту қазандықтарында жағу үшін пайдаланады
Халыққа коммуналдық-тұрмыстық қызмет көрсету кәсіпорындарында газ ыстық су мен бу алу, нан пісіру, асхана мен мейрамханаларда тамақ дайындау, үй-жайларды жылыту үшін пайдаланылады.
Емдеу мекемелерінде табиғи газ санитарлық өңдеу, Ыстық су дайындау, тамақ дайындау үшін пайдаланылады.
Өнеркәсіптік кәсіпорындарда газды бірінші кезекте қазандар мен өнеркәсіптік пештерде жағады. Ол сондай-ақ кәсіпорын шығаратын бұйымдарды жылумен өңдеу үшін технологиялық процестерде қолданылады.
Ауыл шаруашылығында табиғи газ мал азығын дайындау үшін, ауыл шаруашылығы ғимараттарын жылыту үшін, өндірістік шеберханаларда қолданылады.
Қалалар мен кенттердің газ желілерін жобалау кезінде келесі мәселелерді шешуге тура келеді:
* газдандырылатын аумақта барлық газ тұтынушыларын анықтау;
* әр тұтынушы үшін газ шығынын анықтау;
* тарату газ құбырларын төсеу орындарын анықтау;
* барлық газ құбырларының диаметрін анықтау;
* барлық ГРП және ГРҚ үшін жабдықтарды таңдау және олардың орналасу орнын анықтау;
* барлық бекіту арматурасын таңдау (ысырмалар, крандар, шұралар);
* газ құбырларының жағдайын бақылау үшін бақылау түтіктері мен электродтарды орнату орнын анықтау, оларды пайдалану уақыты;
* басқа коммуникациялармен (жолдармен) қиылысқан кезде газ құбырларын төсеу тәсілдерін әзірлеу. жылу трассалары, өзендер, жыралар және т. б.);
* газ құбырлары мен ондағы барлық құрылыстардың сметалық құнын анықтау;
* газ құбырларын қауіпсіз пайдалану үшін іс-шараларды бөлшектеу.
Келтірілген тізбеден шешілетін сұрақтардың көлемі курстық немесе дипломдық жобаға берілген тапсырмамен анықталады.
Газбен жабдықтау желілерін жобалау үшін бастапқы деректер:
· табиғи газдың немесе газ кен орнының құрамы мен сипаттамалары;
* құрылыс ауданының климаттық сипаттамалары;
* қала немесе елді мекеннің құрылыс жоспары;
* халықты газбен қамту туралы мәліметтер;
* халықты және өнеркәсіптік кәсіпорындарды жылумен жабдықтау көздерінің сипаттамасы;
* өнеркәсіп кәсіпорындарымен өнім шығару жөніндегі деректер және осы өнімнің бірлігіне жылу шығындарының нормалары;
* қала халқының саны немесе халықтың тығыздығы бір гектарға;
* газдандыру кезеңінде газдың барлық тұтынушыларының тізімі және алдағы 25 жылға қаланы немесе кентті дамыту перспективалары;
* өнеркәсіптік және коммуналдық-тұрмыстық кәсіпорындардағы газ пайдалану жабдықтарының тізбесі мен түрі;
* тұрғын аудандар құрылысының қабаттылығы.
3.Халық санын анықтау.
Қаланың немесе кенттің коммуналдық-тұрмыстық және жылумен қамтамасыз ету мұқтаждарына газ шығыны тұрғындар санына байланысты. Егер тұрғындар саны нақты білмесе, онда оны келесі түрде анықтауға болады.
Халықтың тығыздығы бойынша газдандырылатын аумақтың бір гектарына.
N = FP * m, адам,
мұнда FP-құрылыс жоспары бойынша өлшеу нәтижесінде алынған аудан алаңы га.;
m-халықтың тығыздығы, адам / га.
FP = 178,445315 (га), m = 270 (адам/га).
N = 178,445315 • 270 = 48180,25505 » 48180 , (адам).
4.Жылудың жылдық шығындарын анықтау.
Әр түрлі қажеттіліктерге арналған газ шығыны жылу шығындарына байланысты, мысалы, тамақ дайындау, кір жуу, нан пісіру, өнеркәсіп кәсіпорындарында қандай да бір бұйымдарды өндіру үшін қажет..
Тұрмыстық қажеттіліктерге газ шығынын дәл есептеу өте қиын, өйткені газ шығыны нақты есепке алынбайтын бірқатар факторларға байланысты. Сондықтан газды тұтыну статистикалық деректер негізінде алынған жылу шығысының орташа нормалары бойынша анықталады. Әдетте бұл нормалар бір адамға немесе бір таңғы асқа немесе бір тонна киім-кешекке немесе өнеркәсіп кәсіпорындары шығаратын өнімнің бірлігіне есептеледі. Жылу шығыны МДж немесе кДж-де өлшенеді.
Жылу шығысының нормасы СНиП [2] шаруашылық-тұрмыстық және коммуналдық қажеттіліктерге келтірілген кестеде 3.1.[10].