Кедендік құнды анықтауды бақылау

Кеден органдарының жұмысындағы ең өзекті мәселелердің бірі кедендік құнды анықтауды бақылау болып табылады. Кеден органдары декларацияланатын құнды бақылау тетіктерін бірнеше рет жасауға тырысты. Тек соңғы жылдары ғана қолданыстағы заңнамадағы олқылықтарды жоятын бірқатар құжаттар қабылданды. Атап айтқанда, кедендік баж ставкаларын біріктіру енгізілді. Келесі қадам-декларацияланатын құны әлемдік бағалар негізінде айқындалатын уақытша-шартты бағалаумен Ресейдің ФТС белгіленген бағалауынан Елеулі ерекшеленетін тауарларды елге әкелудің әрбір жағдайы бойынша бақылау тетігін құру болды. Практикада тауарлардың кедендік құнын, мысалы, кедендік құнмен манипуляцияларды, сондай-ақ оны есептеудің заңнамада белгіленген әдістерін қолданудағы қиындықтарды дұрыс анықтаумен байланысты проблемалардың тұтас кешені бар. Кеден құнын төмендету және көтеру негізгілері болып табылады. Төмендеу бюджетке төлемдерді толық алмауға ғана емес, сондай-ақ валюталық түсімнің репатриациялануын және импортталатын тауарлар үшін төлеуге қаражат әкетуді бақылау үшін негіз болып табылады. Кедендік құнды арттыру импортталатын тауардың нақты құндық бағасын көтере отырып, капиталды шетелге заңсыз және бақылаусыз шығаруға мүмкіндік береді, демек, мәміле бойынша келгенге қарағанда РФ шегінен үлкен ақша сомасын жөнелте отырып. Демек, экономикалық мүдделерін қорғау мақсатында РФ-ның басты міндеттерінің бірі кеден органдары болып табылады қажеттілігін дұрыс анықтау, тауарлардың кедендік құнын жол бермей, манипуляцияларды, онымен бірде-жағына көтеру, бірде-жағына төмендету. Тауарлардың кедендік құнын айқындау үшін оны айқындаудың алты әдісі әзірленді . Бұл «әкелінетін тауарлардың кедендік құнын анықтау әдістері және оларды қолдану тәртібі»атты курстық зерттеудің тақырыбын таңдау, мақсаты мен міндеттері анықталды.

Зерттеу объектісі-әкелінетін тауарлардың кедендік құны.

Зерттеу пәні-кедендік құнды анықтау әдістері.

Зерттеудің мақсаты-кедендік құнды анықтау әдістерін қолдану тәртібін қарастыру және талдау.

Жұмыс құрылымы : курстық жұмыс кіріспеден, екі тараудан, қорытындыдан, әдебиеттер тізімінен тұрады.

1-тарау. Әкелінетін тауарлардың кедендік құнын айқындау жүйесі

1.1 әкелінетін тауарлардың кедендік құнын анықтауға арналған бастапқы база (негіз)

Тауардың (өнімнің) құны оның маңызды сипаттамасы және мәміленің маңызды шарты болып табылады. Тауардың бағасы (құны) барлық түсіндірулер мен ескертпелер бар қажетті және жеткілікті дәлдікпен және толық сипаттамамен көрсетілуге тиіс. Нақ бағасы (құны), тауарды белгілі бір уақытта сырты сауда келісім-шартта болып табылады бастапқы базасы болып тауардың кедендік құнын анықтау үшін. Декларант кедендік декларациямен және сыртқы сауда келісім-шартымен бірге ұсынуы тиіс шот-фактура (инвойс) немесе әкелінетін тауарға ақы төлеу жүзеге асырылмайтын мәмілелерге арналған шот-проформа (мысалы, бартерлік және өтемдік жеткізілімдер, кепілдік есебіне жеткізу, өтеусіз жеткізілімдер және т.б.) не іс жүзіндегі ақы төлеу туралы аккредитив декларант мәлімдеген тауардың құнын құжаттамалық растау болып табылады. Жүкті тапсыру-қабылдау кезінде, оның ішінде оны кедендік ресімдеу кезінде әкелінетін тауардың саны мен сапасы бойынша тауардың келісім-шарттық бағасының өзгеруіне әкеп соқтыруы мүмкін келісім-шарт шарттарынан ауытқулар анықталуы мүмкін. Контрактіде жеңілдіктің болуы да тауардың контрактілік бағасының өзгеруіне әкеп соғуы мүмкін. Сатып алу-сату мәмілелерін жүзеге асыру кезінде әкелінетін тауарларды жеткізу сатушы сатып алушыға берген кредитті ескергенде жағдайлар болуы мүмкін. Мұндай жағдайларда кредит әкелінетін тауарлар үшін іс жүзінде төленген немесе төлеуге жататын бағаның бір бөлігін құрайды және демек, мәміле бағасына және кедендік құнға енгізілуге тиіс. Алайда кредитке пайыздар бойынша кіріс кеден құнына енгізілмеуі тиіс, өйткені ол іс жүзінде төленген немесе төлеуге жататын баға болып табылмайды. Бұл жағдайда мүмкін:

* кредиттік келісім жазбаша түрде жасалды;

* пайыздық табыстың белгіленген мөлшері елде нақты қалыптасқан деңгейден аспайды.

Бұл ережелер сатушы, банк немесе қандай да бір басқа ұйым кредит бергеніне қарамастан қолданылады.

Жеткізу шарттарына (базисіне) байланысты тауарды жеткізу бойынша шығыстар не іс жүзінде төленген немесе төленуге жататын бағаға кіреді не осы бағаға қосымша есептелуі тиіс. Қазіргі уақытта негізгі алуан ықтимал нұсқаларын бөлу міндеттерін тауарды жеткізу бойынша сатушының сатып алушыға сипатталады халықаралық ережелерге сауда терминдерін түсіндіруге арналған «Инкотермс-2000».

Сыртқы сауда мәмілесін жасаған кезде серіктестер тауарды сатушыдан сатып алушыға жеткізуге байланысты көптеген міндеттерді (тасымалдау, жолдағы сақтандыру, кедендік құжаттарды ресімдеу және т.б.) өзара нақты бөлуге тиіс. Осы міндеттердің әрқайсысы әр түрлі шығындарды болжайды. Тауарды тасымалдау кезінде тауарды бүлдіруге немесе жоғалтуға байланысты тәуекелдер де бар. Әдетте, халықаралық сатып алу-сатудың барлық мәмілелері жүкті міндетті сақтандырумен сүйемелденеді.

Егер тауарды сақтандыру туралы екі шарт бар болса, мысалы, теңіз жалдау ақысын сақтандыру және тауарды автомобиль көлігімен тасымалдау үшін сақтандыру, олар екі кеден құнына енгізілуі тиіс. Тауарды жеткізу бойынша шығындар өте үлкен және тауар бағасының 50% — на дейін болуы мүмкін, жекелеген жағдайларда авиатасымалдау құны тауар бағасынан жоғары болуы мүмкін. Жеткізу шарттары сатушы мен сатып алушының міндеттерін шектейтін әртүрлі орындарды көздейді. Өйткені сатушының қоймасынан сатып алушының қоймасына дейінгі жол тиеу мен түсіруді, көліктің бір түрінен екіншісіне қайта тиеуді, тауар кесіп өтуі тиіс елдер арқылы транзитке арналған шығыстарды, осы елдерде кедендік ресімдеуге арналған шығыстарды, жүкті сақтандыру жөніндегі шығыстарды және т. б. қамтиды.

Сыртқы сауда келісім-шартында көзделген шарттардан әкелінетін тауардың саны мен сапасы бойынша ауытқудан тауардың келісім-шарттық бағасының өзгеруі,

бірқатар жағдайларда сыртқы сауда операцияларын ұйымдастыру кезінде Сатып алушы келген кезде тауардың саны мен сапасы туралы қабылдап алуы тиіс екендігі көзделген. Сатып алу-сату келісім-шартында тауардың сапасына қойылатын талаптар белгіленеді және сатушы нақты жеткізген және сатып алушы төлеуге жататын тауардың мөлшерін анықтау тәсілі көрсетіледі. Жөнелтілген тауардың саны мен сапасы жеткізу базисін ескере отырып, келісім-шарт талаптарына сәйкес келмеген кезде сатып алушының ықтимал шағымдарын реттеуді жүзеге асыру қажет. Коммерциялық практикада әкелінетін тауардың салмағын анықтаудың екі тәсілі бар:

* жөнелтілген тауардың салмағы бойынша;

• түсірілген тауардың салмағы.

Жөнелтілген деп жөнелту пунктінде белгіленетін және тасымалдаушы көлік құжатында (коносаментте, жүкқұжатта және т.б.) көрсеткен салмақ түсініледі. Көлік құжатында көрсетілген салмақ түпкілікті деп танылады және ол бойынша анықталады (фактуралық баға).

Түсірілгендер деп межелі пунктінде, яғни импорт елінде белгіленген салмақ түсініледі. Тауарды өлшеу әдетте тауарды түсіру кезінде немесе оны аяқтағаннан кейін белгілі бір күн ішінде таразышылар (есептегіштер, тальмандар) жүргізіледі. Өлшеу нәтижелері салмақтық сертификаттарда тіркеледі, оларды арбитраж салмақты даусыз дәлелдеу деп таниды. Келісім-шартта салмақтан ауытқудың рұқсат етілген шегі көрсетілуі тиіс.

Әкелінетін тауардың сапасы бойынша ауытқудың үш жағдайы болуы мүмкін:

• тасымалдау кезінде тауарды зақымдау;

* қате жеткізу;

* сапасыз тауарды жеткізу.

Егер кедендік ресімдеу процесінде ұсынылған құжаттарға сәйкес декларант мәлімдеген тауардың саны және/немесе сапасы туралы мәліметтердің және тауарды тексеру кезінде іс жүзінде белгіленген кедендердің сәйкессіздігі анықталған жағдайда, бұл алшақтықтар белгіленген тәртіппен ресімделеді. Алайда кедендік құн декларациясына әкелінетін тауардың бастапқы құны енгізілуі тиіс. Кедендік құнды қайта есептеу, белгіленген ережелерге сәйкес кедендік декларацияға нақтыланған деректерді енгізу, сондай-ақ төлемдер бойынша есеп айырысуларды нақтылау декларанттың жазбаша өтініші бойынша жеткізілген тауардың жол берілген сәйкес келмеуіне жауапты тұлғамен (сатушы, тасымалдаушы және т.б.) шағымдарды реттегеннен кейін жүзеге асырылады.

Егер тауардың жоғалуы немесе бүлінуі кеден құны мәлімделгенге дейін болса, онда бастапқы «фактуралық баға» тауардың бүліну (жоғалу) фактісін растайтын құжаттарды белгіленген тәртіппен тауарды кедендік ресімдеуді жүзеге асыратын кеден органына ұсынған және тауардың жоғалуы немесе бүлінуі жөніндегі талаптарды тауардың сақталуына жауапты тұлғамен келіскен, сондай-ақ талаптарды (тауарды қосымша беруге арналған кеден құжаты) реттеу фактісін растайтын дәлелдемелердің болуы кезінде ғана тауардың бүліну немесе жоғалу мөлшеріне сәйкес келетін шамаға, бұрын қойылған шоттың орнына жаңа шот ұсыну және нақты төлемді банк құжаттарымен растау және т. б.). Мөлшері шартта, келісімшартта, келісімде келісілген франшиза сомасының (сақтандыру талаптарына сәйкес сақтандырушы өтеуге жатпайтын сақтандыру шығындарының белгілі бір бөлігінің) шегінен шықпайтын немесе баға туралы келісімде айтылған саны мен сапасы бойынша ауытқуларды кеден органы бағаны азайту үшін негіз ретінде танбайды.

Кедендік құнды есептеу кезінде бастапқы база (негіз) ретінде әкелінетін тауардың келісім-шарттық (фактуралық) бағасын айқындау кезінде сыртқы сауда келісім-шартында көзделген жеңілдіктерді есепке алу