Қазақ халқының бесікке салу рәсімі
Бесікке салу — қазақ жаңа туған баланы жеті күннен кейін бесікке салып, құлағына азан шақырып, ат қояды, «бесік тойын» жасайды, бесік тойға ауыл әйелдері жиналады. Тойға келген әйелдер балаға арнап, әр түрлі ойыншық, киім-кешек әкеледі. Шашу шашады. Жаңа бесікке тіл-көзден қалас болсын деп тұмар тағады, баланың бас киіміне үкі қауырсын қадайды.
Қазақ ұғымында бесік киелі саналады, иелі бағаланады. Сондықтан бесікті баспайды, бесіктен аттамайды, құр бесікті тербетпейді, бесікке бет алды асылмайды, бесікті бей уақта далаға қоймайды, бесікті туыстан басқа адамға қарызға бермейді, ескі бесікгі далаға, жұртқа тастамайды, тастауға тура келсе, ақтық байлап, ақ сүт тамызып, бір уыс дән қосып, өртеп жібереді, күлін шашпай жерге көміп кетеді. Қазақ бесікті ерекше қорғайды, аялайды, таза, әдемі құрғақ сақтайды. Бала бөлерде бесікгі отпен аластайды, сосын барып баланы бөлейді, «бесік тілегін» тілейді.
Демек, көшпелі қазақ өмірінде жас нәрестелерді күтіп, бағып өсіруге, бесіктің төтенше зор септігі тиген. Бесікте жатқан нәресте біріншіден, жылы, жайлы, жақсы жатады, екіншіден, таза, құрғақ жатады, үшіншіден, балаға тынышты, ұйқысын бұзбайды, төртіншіден, нәрестенің денесі зақымсыз, түзу, әдемі өседі, қисаймайды, қьңыранбайды, бесіншіден, көшіп-қонғанда, ат алдына алып жүруге түйе қомына артып қоюға, бесік қолайлы әрі қауіпсіз, алтыншыдан, бесік бала үшін өте қауіп-қатерсіз орын, жетіншіден, бесіктің астында нәресте бой кеңітетін, дәреттенетін түбек бар, шүмек дайын, нәресте ұйықтап жатып та, ояу жатып та алаңсыз дәреттене береді, сегізіншіден, бесікте жатқан баланы кішкене балалар да қасына отырып тербете береді, уатады, үлкен адамдар далада жүргенде, бесікте жатқан баласына алаң болмайды, тоғызыншыдан, бесіктің арқалық ағашының мынадай үш түрлі пайдасы бар: бірі — бесікке көрпе жауып қойса, баланың бетін басып қалмайды, бала тұншықпайды. Екінші — баланың анасы сол арқалық ағашқа сүйеніп отырып, баланы емізеді, сонда түн ұйқыдан оянған ана талықсымайды, әрі омырауы көтеріліп тұрады да, сүт еркін шығады, әрқандай кедергіге ұшырамайды, үшінші — бесікті сол арқалық ағаштан ұстап көтереді, сондай-ақ ол емін-еркін орын ауыстыруға, кез-келген жерге жөткермелеп қоюға төтенше қолайлы.
Әне, қазақ халқы бесіктің осындай қасиетгеріне сүйене отырып, өз ұрпақтарын сау денелі етіп өсіре білген. Тал бесікте өскен сәбидің бойы сергек, қол-аяғы түзу, ширақы болады, денесін суық алмайды, ыстық шалмайды, салқын жел тимейді, күнге күймейді. Қазақ бесікті онан ары киелендіру үшін, үкінің үлпілдек қауырсынын қадайды, қыран құстың тұяғын, жылқының жалын, түйенің шудасын, кірпінің тікенін тұмар етіп бесікке байлайды.
Қазақ нәрестені бесікке салғаңда, ауылдағы ең беделді, ең аяулы, көп балалы, өнегесі мол, ибасы күшті, халық қастерлеп қадіріне жеткен, ақ көңіл, ашық жарқын ана салады. Ондай ананың қолы киелі, аузы дұғалы саналады. Оның қолынан бесікке салынған бала аман болады, ұзын ғұмыр көреді, бақ қонады, бақыты жанады, алды ашық, өмірі жарқын, көңілді өтеді, жамандық көрмейді деп ырым етеді. Бесікке салған анаға жол бойынша ат міңгізеді, түйе жетелетеді, сауын сиыр береді» оған шамасы келмесе, қой, ешкі, лақ береді, көйлек-көншек кигізеді. Бесік дәмінен, той тағамынан, дастарқан түйіп, риза етіп аттандырады.
Әне, қазақтың баланы бесікке салу жолының, жөн-жосық өткізуінің өзінде таң нұрындай таза пәктік, ұрпақ ұлағаты үшін ұмсынған, өзекті өмір жолы, жарасымды жақсы тілегі жатыр. Кереметтей үлгі, өлместей өнерлі өнеге, иманды сенім, ыждағатты наным, бұзылмастай қалыптасқан береке жатыр.