Қазақстан Республикасындағы көлік логистикасы
Қазақстан Республикасындағы көлік логистикасы: бүгінгі күн және келешегі
Логистиканың көліктегі жетістіктерін қолдану — отандық көлік кешенінің тиімділігінің және оның әлемдік көлік жүйесінің бірлестігіңдегі белсеңділігінің жоғарылауының кепілі болып табылады. Соңғы жылдары көлік, күрделі стратегиялық ресурсқа ие бола отырып, ағындық үдерістің негізгі міндеттерін атқаратынын атап өту керек.
Бүгінгі күні тасымалдау көлемін ұлғайту, отандық жүк және жолаушы тасымалдау қызметінің экономикалық тиімділігінің жоғарлауы көкейкесті мәселе болып отьф. Және тек ішкі желілерде ғана емес. Шет елдік тәжірибеге сүйене отьфып көлік саласындағы сапалы өзгерістерге тасымалдау процесіңде, заманауи талаптарға жэне жоғары халықаралық стандартқа сэйкес келетін жаңа технологияларды қолдану арқылы, сондай-ақ, логистикалық ойлаудық және логистика қағидаларын игеруді кеңейту арқылы жетуге болады. Өйткені көліктік логистика жүк тасылмалдау тасқынын ұйымдастьфудың және оңғайландырудың жаңа әдістемесі, жэне арнайы логистикалық орталықтарда өңдеу ші ретінде, өнімсіз шығындарды төмендету, ал көлік саласындағы мамандарға — заманауи болуға, нарықтың жэне жоғары талапты түтынушылардың талаптарына барынша сәйкес келу сияқты сұрақтардың тиімділін арттыруға мүмкіндік береді.
Келешекте дәл логистика көптеген отандық көліктік кәсіпорындарға өзінің ішкі және сыртқы нарықтағы қаржылық жағдайын жөңдеуге, тасымалдау көлемін, рейтингін үлғайтуға жағдай жасайды. Көліктік логистика ашык энциклопедия уикипедияның анықтамасы бойынша — бұл жеткізуді ұйымдастьфудың жүйесі, дәлірек айтқанда бір нүктеден екінші нүктеге оңтайлы бағдар арқылы қаңдайда — бір материалдық заттың қозғалысын ұйымдастыру. Оңтайлы болып логистикалық нысанды ең аз мерзімде (немесе қарастырылған мерзімде), ең аз шығыңдармен, жэне де тасымалдау нысанына ең аз залалмен жеткізуге мүмкіндік беретін бағдар болып табылады.
Тасымалдау нысанына залал болып тасымалдау кезіндегі тасымалдау нысанына сыртқы факторлар әсерінен келген кері әсер де, уақытша фактор әсері де саналады. Көлік логистикасының негізгі мақсаты — тасымалдау болып табылады. Тасымалдау — тауарды көлікпен, белгілі технологиямен жеткізу тізбегіндегі қозғалысынжэне логистикалық әрекеттермен қызметтерден тұрады.
Көлік логистикасының міңдеттері:
- Көлік түрін таңдау;
- Көлік үдерістері мен қоймалық жэне өндірістік үдерістермен қатар жоспарлау;
- Көлік үдерістерін әртүрлі көлікте қатар жоспарлау;
- Көліктік — қоймалық үдерістердің технологиялық бірлестігін қамтамасыз ету;
- Жеткізудің оңтайлы бағдарын анықтау.
Көлік логистикасындағы жиі кездесетін тұжырымдаманың бірі «дәл уақытында» деп аталатын тұжырымдама болып табылады. Ол өте оңай тасымалдау логикасы негізінде құралған, онда материаддық ресурстардың материалдық тасқыңдары, дайын өнімді шығарудағы кестенің берілген уақытымен, оларда қажеттілікпен жете сэйкестендірілген.
Осы жүйені қолдану материалдық ресурстарды немесе дайын өнімді логистикалық тізбектің белгілі нүктесіне, дэл олар керек кезде жеткізуге мүмкіндік береді. Көптеген осы жүйені қолданатын заманауи логистикалық жүйелер, логистикалық жүйе бөлімдерінің және өндірістік бағдарламаның сұраныстың өзгерісіне тез эрекет етуін талап ететін, логистикалық құрылымдардың аз мерзімді цикліне бағдарланған.
Логистика бұл индустриялық дамудың өзінше бір шапшандатқыш күші және оны жетілдіру кез-келген мемлекет үшін маңызды рөл атқарады. Бұл процесс мемлекетаралық интеграция құрастырылатын тірек болып табылады. Және Қазақстан әртүрлі интеграциялық процесстердің беделді қатысушысы бола отырып, геополитикалық және экономикалық ресуртары транзиттік әлеуеттерді ойдағыдай Европамен Азия мемлекеттерін жер беті көлігімен байлаыстьфушы ретінде үлкен артықшылықтарға ие.
Бүгінгі күні Қазақстан Республикасы өзінің географиялық орналасу ерекшеліктеріне байланысты, көптеген логистикалық мүмкіншіліктерге ие болып отыр. Былайша айтқанда біздің ел тоғыз жолдың торабыңда орналасқан, Еуропамен Азияны байланыстырушы көпір. Заманауи жаһандық жағдайда логистика мемлекеттің иңдустриялық дамуыңда негізгі рөл атқаратынын атап өту керек. Көптеген мемлекет басшылары ең алдымен логистиканың дамуына, индустриялық дамудың негізгі ынталандырушы факторы ретінде үлкен зейін қойып отыр. Қазақстан Республикасында бұл инструмент индустриялық серпінгеелеулі экономикалық эсер ете алады: — біріншіден, бұл әрекет етуші және жаңа кәсіпорыдардың логистикалық қызмет көрестуіне ындаландьфушы болып табылады. Бұл жерге өндірісті шикізатпен қамтамасыз ету арқылы ішкі тасымалдарды тездету, оңайлату және арзандату, алыс қашықтықтарға және қиын жеткізілетін аудандарға тасымалдауды жатқызуға болады; — екіншіден, бұл қазақстан территориясы арқылы транзиттерді тартуды ынталардыруға арналған ұлттық эксперттік жүйелер; — үшіншіден, ел экономикасындағы инвестициялық процестерді жадандыру логистикасы, яғни шетелдік серіктес логистикалық жүйенің дамығандығының арқасыңда Қазақстан территориясындағы проекттерді жүзеге асыру шешімін қабылдауы, логистиканың сыртқы әсері.
Бүгінгі күні ел логистикасын дамыту үшін «Қазақстан — Жаңа Жібек жолын» салу, яғни«¥лы жібек жолының» тарихы тармақтарын жандандыру, жаңа логистикалық орталықтар салу сияқты мақсаттар қойылуда. Сонымен қатар, Қазақстан территориясынан тыс қазақстан экспортын қолдау, транзиттік жүк айналымын шоғырландыру және дистрибуциясы орталықтары сияқты көліктік-логистикалық кешеңдер пайда болуда. Себебі, сәйкес инфракұрылым салмай Қазақстан территориясы арқылы транзиттің дамуы да, көліктік логистиканың дамуы да мүмкін емес.
Транзиттік элеуетті елдің экономикалық дамуының нүктесі деп сенімді айтуға болады. Осы мақсатта ТМД-да ең заманауи және тиімді көліктік-логистикалық жүйелер құру және олардың тартымдылығын арттыру қажет, сан түрлі қызмет көрсетуді қолдана отырып, көліктік-логистикалық жүйелерді кез-келген көлік түрінде жетілдіру, бэскеге қабілетті тарифтерді үсыну, дәліздерді қолданудың серзімін және бағазысы дэл анықталға, транзиттік жүк тасқындары үшін дәліздерді жетілдіру, кіріс және шығыс жүк айалымы үшін қолайлы жағдайлар және инфрақұрылымдар ұйымдастыру. Қазақстанның транзиттік потенциалын барынша қолдану үшін жоғарыда айтылған мәселелер толық жеткілікті емес екендігін атап өту керек. Осы қойылға мақсаттар жүзеге асырылса ел экономикасы логистиканың арқасында едәуір дамуы мүмкін.