Дүниежүзілік кеден ұйымы

Заң әдебиетінде соңғы жылдары кедендік құқықтың әдістері мен принциптері мәселелері талқыланады. Бұл тұрғыда ең алдымен кедендік құқық нормаларының қоғамдық қатынастарға әсер ету тәсілдерінің жиынтығы, тәсілдері туралы сөз болып отыр.

Халықаралық кедендік қатынастарда Ресейдің Дүниежүзілік кеден ұйымымен (ДСҰ/СТС) өзара іс-қимылы маңызды рөл атқарады. «Алыс шетелдермен» қарым-қатынаста негізгі сауда-экономикалық әріптестер болып табылатын, сондай-ақ құқық қорғау жоспарында «қауіп» аймағын білдіретін Ресеймен шекаралас елдердің кеден қызметтерімен ынтымақтастықты дамытуға басымдық беріледі.

Бүгінде ДСҰ-ға 121 мемлекет кіреді; Қытай мен Ресейді қоса алғанда, тағы 29 ел қосылу туралы келіссөздер жүргізуде. Ресей ДСҰ-ға кіруге ұмтылады. 1993 жылдың маусымында ГАТТ Бас директорының атына Ресейдің осы халықаралық ұйымға қабылдау туралы ресми өтініші жіберілді.

Ресейдің ДСҰ-ға мүше ретінде кіруі оған екі жақты және көп жақты шарттар мен келісімдер жасаспай көп жақты келісім шеңберіндегі саудаға қатысуға, әлемдік саудада, ең алдымен, тауар экспортында сақталатын кемсітушілік шектеулерді еңсеруге, жеңілдіктерді пайдалануға мүмкіндік береді.

Дүниежүзілік кеден ұйымы проблематикасының ғылыми әзірлену дәрежесін, оның жұмысының негізгі бағыттарын сипаттай отырып, аталған тақырып әр түрлі басылымдарда: оқулықтарда, монографияларда, мерзімді басылымдарда және интернетте талданғанын ескеру қажет. Дегенмен, әдебиет пен көздерді зерттеу кезінде Дүниежүзілік кеден ұйымы тақырыбын толық және айқын зерттеулердің жеткіліксіз саны, оның жұмысының негізгі бағыттары байқалады.

Бұл жұмыстың ғылыми маңыздылығы зерттелетін мәселе бойынша бар ғылыми-әдістемелік базаны оңтайландыру және ретке келтіру – тағы бір тәуелсіз авторлық зерттеу болып табылады. Тақырыптың практикалық маңыздылығы Дүниежүзілік кеден ұйымы, оның жұмысының негізгі бағыттары уақытша және кеңістіктік тіліктерде проблемаларды талдаудан тұрады.

Бір жағынан, зерттеу тақырыбы ғылыми ортада қызығушылық тудырады, екінші жағынан, көрсетілгеніндей, жеткіліксіз әзірленуі және шешілмеген мәселелер бар. Бұл дегеніміз, бұл жұмыс оқулықтан басқа теориялық және практикалық мәнге ие болады.

Проблеманың белгілі бір маңыздылығы мен жеткіліксіз ғылыми әзірленуі Дүниежүзілік кеден ұйымы, оның жұмысының негізгі бағыттары осы жұмыстың ғылыми жаңалығын анықтайды.

Нормативтік-құқықтық база 2008 жылғы 19 қарашадағы жағдай бойынша Ресей Федерациясының қолданыстағы заңнамаларынан тұрады.

Зерттеудің теориялық-әдіснамалық базасын төрт дерек көздері тобы құрады. Біріншісі-зерттелетін мәселе бойынша авторлық басылымдар. Екіншісі-оқу әдебиеті (оқулықтар мен оқу құралдары, Анықтамалық және энциклопедиялық әдебиет, заңнамаға түсініктемелер). Үшінші орынға зерттелетін мәселе бойынша мерзімді журналдардағы ғылыми мақалалар жатқызылған. Және төртінші жатқызылуы мамандандырылған веб-сайттар.

Эмпирикалық базаны Дүниежүзілік кеден ұйымына қатысты практикалық ақпарат, оның жұмысының негізгі бағыттары құрады.

Жұмыс объектісі-Дүниежүзілік кеден ұйымы іске асыру жүйесі.

Зерттеу пәні – Дүниежүзілік кеден ұйымы жүйесі қызметінің жеке мәселелері, оның жұмысының негізгі бағыттары.

Жұмыстың мақсаты-Дүниежүзілік кеден ұйымының тақырыбын зерттеу, оның жұмысының негізгі бағыттары ресейлік және шетелдік көзқараспен.

1 КЕДЕНДІК ҚАТЫНАСТАРДЫҢ ТЕОРИЯЛЫҚ НЕГІЗДЕРІ

1.1 Ресей Федерациясының кеден қатынастарын реттеу

Кеден қызметінің мақсаттары көптеген елдерде бірдей: фискалдық, экономикалық, полицейлік және статистикалық. Осы мақсаттарға қол жеткізу үшін Ресейдің кеден органдары Кодексте бекітілген, нормалары жалпы әлемдік стандарттарға жақындатылған кең құқықтарға ие.

Кеден органдарының негізгі міндеттері мен функциялары айтарлықтай өзгерді, олардың тауарларды шекара арқылы өткізуді реттеудегі, елдің экономикалық мүдделерін қорғаудағы рөлі өсті. Кеден органдарына кедендік бақылау ғана емес, валюталық бақылау да жүктелген.

Кодекс кеден органдарын контрабандаға және кеден ережелерін бұзушылықтарға қарсы күрес саласындағы олардың құқықтарын бір мезгілде кеңейте отырып, Құқық қорғау органдары ретінде айқындайды. Кеден органдарына анықтау және жедел — іздестіру қызметі органдарының құқықтары берілген. Кедендік қылмыстар құрамының ауқымын кеңейтумен қатар, Кедендік кодексте көзделген әкімшілік жауапкершілікке әкеп соғатын кедендік ережелерді бұзу саны артты. Кодекс баптарының жартысы қандай да бір дәрежеде кеден органдарының құқық қорғау функцияларын іске асыруына қатысты. Алайда бұл сыртқы экономикалық қызметке қатысушылардың құқықтарына қысым жасауды білдірмейді. Керісінше, нақты және егжей-тегжейлі регламенттеу кәсіпкердің де, мемлекеттің де құқықтары мен мүдделерін қорғауға мүмкіндік береді.

Ресей Федерациясының Конституциясына сәйкес кедендік реттеу Ресей Федерациясының қарауында болады және тұлғалар тауарларды және көлік құралдарын Ресей Федерациясының кедендік шекарасы (бұдан әрі — кедендік шекара) арқылы өткізу құқығын іске асыратын тәртіп пен ережелерді белгілеу болып табылады.

Кедендік реттеу Ресей Федерациясының кеден заңнамасына және Ресей Федерациясының Сыртқы сауда қызметін мемлекеттік реттеу туралы заңнамасына сәйкес жүзеге асырылады.

«Кеден ісі» термині оның қазіргі түсінігінде мемлекеттің сыртқы және ішкі саясаты мен қызметіне тікелей байланысты қатынастардың күрделі кешенін қамтиды. Елде жүргізіліп жатқан мемлекеттік саясат шеңберінде Кеден ісі көп мақсатты сипатқа ие және қазіргі ресейлік қоғамның түрлі мүдделері мен қажеттіліктерін қанағаттандыруға қызмет етеді.

Ресей Федерациясындағы кеден ісі кеден саясатын, сондай-ақ тауарлар мен көлік құралдарын Ресей Федерациясының кеден шекарасы арқылы өткізудің, кеден төлемдерін алудың, кедендік ресімдеудің, кедендік бақылаудың тәртібі мен шарттарын және кеден саясатын жүзеге асырудың басқа да құралдарын құрайды.

Кеден ісі халықаралық қатынастармен тығыз байланысты. Жалпы қабылданған халықаралық нормалармен және практикамен үйлестіру және біріздендіру-Қазіргі кезеңдегі Ресейдің Кеден ісін дамытудың негізгі бағыты, бұл туралы Кеден кодексінің 2-бабында тікелей көрсетілген. Халықаралық экономикалық интеграцияны дамыту және нығайту мүддесінде Ресей Федерациясы (РФ кеден кодексінің 4 бабы) басқа мемлекеттермен кедендік одақтарды, еркін сауда аймақтарын құрады, халықаралық құқық нормаларына сәйкес кедендік мәселелер бойынша келісімдер жасайды. Бұл ретте жауап-құжат 6 Кеден кодексінің РФ қолданылады басымдығы принципі халықаралық шарттың үстінде ресейлік ішкі кеден заңнамасына сәйкес, егер халықаралық шартта өзге ережелер белгіленсе көзделгеннен Кеден кодексіне РФ және өзге де актілерде ресей заңнамасының кеден ісі бойынша, онда халықаралық шарттың ережелері қолданылады.

Орталық орын құқықтық қамтамасыз ету, кеден ісі иеленеді Кеден кодексі. Осы Кодекс кеден ісінің құқықтық, экономикалық және ұйымдық негіздерін айқындайды және Ресей Федерациясының экономикалық егемендігі мен экономикалық қауіпсіздігін қорғауға, Ресей экономикасының әлемдік шаруашылықпен байланысын жандандыруға, азаматтардың, шаруашылық жүргізуші субъектілер мен мемлекеттік органдардың құқықтарын қорғауды қамтамасыз етуге және олардың кеден ісі саласындағы міндеттерін сақтауға бағытталған.

1.2 кедендік қатынастарды реттеу әдістері

Заң әдебиетінде соңғы жылдары кедендік құқықтың әдістері мен принциптері мәселелері талқыланады. Бұл тұрғыда ең алдымен кедендік құқық нормаларының қоғамдық қатынастарға әсер ету тәсілдерінің жиынтығы, тәсілдері туралы сөз болып отыр. Құқықтық Ықпал етудің әртүрлі әдістері, тәсілдері мен принциптері, атап айтқанда: императивтік әдіс, диспозитивтік әдіс, құқықтық реттеудің әртүрлі тәсілдері (ұйғарымдар, рұқсат беру, тыйым салу), кедендік құқықтың демократизм принциптері, заңдылық, тиімділік, халықаралық-құқықтық ынтымақтастықты есепке алу және т. б. ажыратылады және зерттеледі.

Осы ғылыми жұмыстар мен зерттеулерден бас тарта отырып, кедендік қатынастарды құқықтық реттеудің пәні ғана емес, әдістері де құқықтың дербес саласы ретінде кедендік құқықтың жіктемелік белгілері болып табылады деп айтуға болады.

Бұл әдістердің қатарына ең алдымен рұқсат беру және шектеу-тыйым салу әдістері жатады, олардың әрқайсысының өзіндік ерекшеліктері мен қолдану ерекшеліктері бар.

Атап айтқанда, кедендік қатынастарды құқықтық реттеудің рұқсат ету әдісі құқық қатынастарына қаралатын қатысушылардың кедендік қызметінің мұндай сипатын болжайды, бұл ретте оларға өз құқықтарын, мақсаттары мен міндеттерін іске асыруда еркіндік (өз қалауы) беріледі, мысалы, барлық тұлғаларға тең негізде тауарлар мен көлік құралдарын Ресей Федерациясына әкелуге және Ресейден әкетуге, оның ішінде Кеден кодексінде көзделген тәртіппен сыртқы экономикалық қызметті жүзеге асыру кезінде құқық беріледі. Кеден кодексінде және Ресей Федерациясының басқа да заңнамалық актілерінде көзделген жағдайларды қоспағанда, тауарлар мен көлік құралдарын Ресей Федерациясына әкелу және Ресейден әкету құқығынан ешкім де айыруға немесе шектеуге болмайды (19 бап).