Кәсіпорында жарнамалық қызметті ұйымдастыру
Жарнама-өткізу қызметінің қозғалтқышы, өнімді өткізу процесін жеделдету факторы, өйткені кәсіпорын өніміне сұраныс пен сұранысты қалыптастыру құралы болып табылады. Жарнаманың келесі түрлері бар: баспа (газеттер мен журналдар), теледидар, көрмелер, жәрмеңкелер, аукциондар, конференциялар, радио және көлік. Жарнама қызметін ұйымдастыруда жарнамаға жұмсалатын шығындар көлемі мен сату көлемі арасында тәуелділікті орнату маңызды. Жарнамалық қызмет келесі мақсаттарды көздейді: — тұтынушыда осы өнім туралы білімді қалыптастыру;
— кәсіпорынға (фирмаға) игі қарым-қатынасты қалыптастыру);
— осы өнімге қажеттілікті қалыптастыру;
— өнімді өткізуді ынталандыру;
— тауар айналымын жеделдету;
— осы тұтынушыны осы өнімді тұрақты сатып алушы жасауға ұмтылу;
— тұтынушыға тауарды таңдауда көмек көрсету.
Жарнамаға қойылатын талаптар: қысқаша, әдептілік, қызығушылық, нақтылық, түсініктілік, бейнелілік, түпнұсқалық.
Өткізуді ынталандыру әдістері:
— тұтынушылар арасында үлгілерді бөлу тегін;
— сатып алу кезінде тұтынушыға келісілген үнемдеуге құқық беретін купондар;
— бір данасы тегін немесе жеңілдікті бағамен сатылатын жиынтықтардың қаптамасы;
— сыйлықтар-басқа тауарды сатып алғаны үшін көтермелеу ретінде тегін тауар;
– тегін тауар беру конкурстары-жүлде.
Модульдік бірлік 3.3. Өндірісті жаңа өнім шығаруға дайындауды ұйымдастыру
Оқу элементі 3.3.1. Өндірісті жаңа өнім шығаруға дайындаудың мәні мен кезеңдері. Ғылыми зерттеулерді ұйымдастыру.
Өндірісті дайындау тұтынушылардың үнемі өсіп келе жатқан сұраныстарын қанағаттандыру үшін инновацияларды-өнімдерді әзірлеу және өндірісте іске асыру бойынша кәсіпорынның түрлі бөлімшелерінің қызметі болып табылады.
Ол қамтиды:
♦ ғылыми зерттеулер циклі;
♦ өндірістің техникалық дайындығы.
Өндірісті дайындаудың зерттеу сатысының мазмұны техникалық прогрестің негізгі заңдылықтарын теориялық негіздеумен байланысты ғылыми зерттеулер мен әзірлемелер болып табылады. Ғылыми-зерттеу жұмыстары (ҒЗЖ) сатып алушылардың өніммен жаңа функцияларды орындауына қажеттілігінің туындауына байланысты. Олар іргелі, іздеу немесе қолданбалы сипатта болуы мүмкін.
Іргелі зерттеулердің негізі табиғат пен қоғамның, өндіргіш күштің, болашақтың техникасы мен технологиясын жасаудың түбегейлі жаңа жолдарын ашудың объективті құбылыстары мен заңдылықтары болып табылады. Олар көбінесе мамандандырылған ҒЗИ мен Ұлттық Ғылым академиясының ғылыми орталықтары мен жекелеген жоғары оқу орындары арқылы орындалады. Іздестіру ғылыми-зерттеу жұмыстары іргелі зерттеулер нәтижелерін қолданбалы зерттеулерде қолдану мүмкіндігін зерттеу үшін жүргізіледі. Қолданбалы зерттеулер нақты ғылыми проблемаларды, жаңа бұйымдар жасау әдістерін, технологиялық процестерді, материалдарды және оларды өңдеу тәсілдерін шешуге тікелей бағытталған. Кәсіпорын тарапынан патент немесе бөтен тауарды өндіруге лицензия алу арқылы немесе іздестіру және қолданбалы ҒЗЖ айналысатын зерттеу бөлімшелерін құру есебінен өз күш-жігерінің арқасында жаңа өнім құра алады.
Сонда кәсіпорындар ғылыми-өндірістік мәртебеге ие болады. Ғылыми-зерттеу жұмыстары жүргізілетін кәсіпорынның негізгі құрылымдық буындары кәсіпорынның бас мамандарының біріне бағынатын және келесі міндеттер кешенін шешетін бейінді зертханалар болып табылады:
* прогрессивті технологиялық процестерді құру және енгізу бойынша ҒЗЖ орындау;
* шикізаттың, материалдардың, жаңа техниканың жаңа түрлерін әзірлеу және енгізу, өндірістік процестерді автоматтандыру бойынша ҒЗЖ жүргізу;
* ҒЗЖ нәтижелерін өндіріске енгізу •
Ғылыми зерттеулер циклы барысында жан-жақты тексеруден өтуі тиіс жаңа идеялар пайда болады. Жаңа өнімді жасау кезінде шетелдік экономистер 2,5 % мөлшерінде ғылыми-зерттеу және тәжірибелік-конструкторлық жұмыстар жоспарына енгізілетін идеялардың коммерциялық табысының ықтималдығына бағдарлануды ұсынады. Отандық зерттеулер жаңа идеяның коммерциялық табысқа айналуы ықтималдығы тек 1% — ға тең екенін көрсетеді. Жаңа өнімнің сәтсіздігінің жоғары пайызы әртүрлі себептермен, ең алдымен өнімнің өз ақауларымен түсіндіріледі, болжанғанға қарағанда неғұрлым жоғары шығындармен және нарықты талдау сапасының жеткіліксіз болуымен түсіндіріледі.
Оқу элементі 3.3.2. Өндірістің техникалық дайындығын ұйымдастыру. Кезеңдері мен құрылымы
Жаңа өнім жетістігінің негізгі факторы кәсіпорында жаңа өнімді құру мен игерудің барлық кезеңдерін қамтитын өндірісті техникалық дайындаудың тиімді жүйесінің болуы болып табылады. Өндірістің техникалық дайындығы деп берілген ауқымда жаңа бұйымдардың кең ауқымды өндірісін құруды және игеруді қамтамасыз ететін техникалық, ұйымдық-экономикалық іс-шаралар кешені түсініледі. Бұл өндірісте іздестіру және қолданбалы ғылыми зерттеулерді жүзеге асыру бойынша жұмыстарды жүргізу жолымен тікелей кәсіпорында жүзеге асырылатын өндірісті дайындаудың дербес кезеңі. Өндірісті дайындаудың көрсетілген сатылары диалектикалық өзара байланысты. Мұндай өзара байланыстың қажеттілігі ғылым мен өндірістің органикалық бірлігінен туындайды. Техникалық дайындық бірнеше кезеңнен тұрады:
♦ жобалық-конструкторлық;
♦ технологиялық;
♦ ұйымдастырушылық-экономикалық дайындық;
♦ жаңа бұйымдарды өнеркәсіптік игеру
Өндірісті дайындаудың бұл кезеңдері жаңа өнім өндірісін жобалау, әзірлеу және игеру процесінде диалектикалық өзара байланысты. Өндірісті дайындау бойынша жұмыстардың мазмұны мен тәртібі Мемлекеттік стандарттармен (ЕСКД, ЕСТД, ЕСТПП) регламенттеледі.
Оқу элементі 3.3.3. Жобалық-конструкторлық дайындықты ұйымдастыру
Бұл кезеңнің негізгі міндеті жаңа өнімдерді шығару және шығарылатын өнімдерді жаңғырту үшін жобалау-конструкторлық құжаттаманы әзірлеу бойынша процестер мен жұмыстардың жиынтығын ұйымдастыру болып табылады. Бұл кезең көбінесе тәжірибелік (эксперименттік) цехқа бағынатын бас конструктор қызметі (бөлімі), келесі құжаттар түрлерін қарастыратын конструкторлық құжаттаманың бірыңғай жүйесіне сәйкес орындалады:
— техникалық тапсырма бұйымды және оған техникалық құжаттаманы әзірлеу үшін бастапқы құжат болып табылады, Тапсырыс берушінің тапсырмасы бойынша орындаушы әзірлейді;
-Техникалық ұсыныс техникалық тапсырманы кәсіпорынға жоғары тұрған ұйым немесе Тапсырыс беруші – өнімді тұтынушы берген жағдайда әзірленеді, құжаттарға Литер беріледі.»;
— эскиздік жоба негізгі параметрлер мен габариттік өлшемдерді анықтайтын, бұйым және оның жұмыс принципі туралы жалпы түсінік беретін, принципті конструктивтік ұсыныстарды қамтитын құжаттар жиынтығы болып табылады, құжаттарға «Э» литері беріледі.»;
-техникалық жоба әзірлелетін бұйымның құрылысы туралы толық түсінік және жұмыс құжаттамасын әзірлеу үшін бастапқы деректерді беретін соңғы техникалық шешімдерді қамтитын конструкторлық құжаттардың жиынтығын қамтиды. Қажет болған жағдайда осы кезеңде эксперименттік үлгілердің макеттері әзірленеді, ал құжаттарға «Т» литері беріледі.»;
— жұмыс жобасы тәжірибелік үлгіні дайындауға және сынауға, нақты үлгідегі өндіріс үшін бұйымдарды дайындауға арналған конструкторлық құжаттарды әзірлеуді қарастырады. Үлкен және күрделі жобалау-конструкторлық жұмыстар кезінде кәсіпорындарда автоматтандырылған жобалау жүйесі (АЖЖ) құрылады, олар техникалық құралдарды, математикалық, лингвистикалық, бағдарламалық және басқа да қамтамасыз ету түрлерін қамтиды.
Оқу элементі 3.3.4. Өндірістің технологиялық дайындығын ұйымдастыру.
Өндірістің технологиялық дайындығы (ТПП) белгіленген мерзім, шығару көлемі және шығындар кезінде кәсіпорынның берілген сапа деңгейіндегі бұйымдарды шығаруға технологиялық дайындығын қамтамасыз ететін өзара байланысты процестердің жиынтығы болып табылады. СӨЖ ұйымдастыру және басқару өндірісті технологиялық дайындаудың бірыңғай жүйесінің (СӨЖ) мемлекеттік стандарттарымен регламенттеледі. ЕСТПП басты міндеті оларды крат-шай мерзімдері мен ең аз шығындармен шығару үшін бұйымдарды дайындаудың ұтымды және прогрессивті тәсілдерін жобалау болып табылады. Технологиялық құжаттаманың бірыңғай жүйесі (БТЖ) Технологиялық құжаттаманы әзірлеу, жинақтау, қалыптастыру және айналымы тәртібі бойынша өзара байланысты ережелер мен ережелерді белгілейтін мемлекеттік стандарттар мен нормативтік құжаттар кешенін қамтиды.