Кеден баждары
Әлемдік шаруашылықтың, Халықаралық экономикалық байланыстардың дамуына, экспорт пен импорттың ұлғаюына байланысты елдерде жүктерді, оның ішінде багаж бен почта жөнелтілімдерін шекара арқылы тасымалдауды бақылауды жүзеге асыратын мемлекеттік мекемелер пайда болады.
Мұндай орган — кеден атауын алды. Кеден жүктерді тексеруді жүзеге асырады, кеден қаулыларын бұзғаны үшін кедендік баждар, кедендік алымдар, айыппұлдар алады; осы елдің заңнамасымен әкелуге және әкетуге тыйым салынған тауарларды ұстайды; шекара арқылы өтетін тауарларды уақытша сақтауды ұйымдастырады; басқа да функцияларды орындайды.
Кеден баждарын алу, оларды есептеу халықаралық қатынастар жүйесіндегі маңызды және өзекті тақырып болып табылады.
Осы жұмыстың бірінші бөлімінде кедендік баждың мәні мен түрлері, олардың сипаттамасы қарастырылған. Екінші бөлігі арналған тәсілдеріне есептеу кедендік баждарды және қалай есептеледі кедендік баждар. Жұмыстың соңғы бөлігінде кедендік баждарды есептеу кезінде жеңілдіктерді қолдану қарастырылады. Сондай-ақ Ресейде кедендік баж салығын қолдану тәжірибесі қарастырылуда.
Қорытындыда барлық бақылау жұмысы бойынша қорытынды жасалды.
1. Кедендік баждың мәні мен түрлері
Кедендік баждар-белгілі бір аумақтың кедендік шекарасы арқылы тасымалданатын тауарларға, құндылықтар мен мүлікке салынатын және осы аумақ үшін кедендік тарифпен белгіленген ставкалар бойынша тиісті елдің кедені алатын жанама салықтардың бір түрі.
Сәйкес Ресей заңнама (п. 5-бабы 5-РФ Заңының «кеден тарифі ТУРАЛЫ»), кедендік баж — міндетті жарна алынатын кеден органдары РФ тауар әкелу кезінде кедендік аумағына РФ немесе әкету кезінде тауардың осы аумақтан және болып табылатын ажырамас шарты осындай әкелу немесе әкету.
Кедендік баж салығы әкелінетін, әкетілетін және транзиттік тауарларға салынуы мүмкін.
Әкелінетін немесе әкетілетін тауарлардың кедендік бажын салуға байланысты кедендік баждардың екі түрі бар:
әкелу (импорттық) кеден бажы;
кедендік әкету бажы.
Тауарлардың ең көп тізбесін (түрлері бойынша) әкелу кедендік баждары салуға жатады.
Кедендік әкету баждары негізінен шикізат санатына жатқызылған тауарларға, мысалы, сүрек және одан жасалған бұйымдарға, ағаш көміріне, шикі мұнайға, мұнай өнімдеріне, денатуратталмаған этил спиртіне салынады.
РФ-да кеден баждарын қолданудың құқықтық негіздері РФ «кедендік тариф туралы»Заңында бекітілген. Тәртібі кедендік бажды белгілейді.
Кедендік бажды есептеу ерекшеліктері оның ставкасының түріне байланысты. Ставкалардың үш түрі бар:
а) кедендік баждың адвалорлық ставкасы;
б) кедендік баждың ерекше ставкасы;
в) кедендік баждың аралас ставкасы.
Кедендік баждың адвалорлық (құндық) ставкасы салық салынатын тауардың кедендік құнына пайызбен белгіленеді. Сондықтан кедендік баждың қажетті сомасы кедендік құнның және баждың тиісті мөлшерлемесінің пайызбен көбейтіндісі ретінде есептеледі.
Кедендік баждың ерекше ставкасы салық салынатын тауарлардың белгілі бір бірлігі үшін ақшалай түрде белгіленеді. Ақша баламасы ретінде Еуро. Мысалы, алкогольсіз сыра — 1 л үшін 0,6 евро немесе газ қалта тұтандырғыштар (қайта құюға жатпайтын) — 1000 дана үшін 5 евро.
Кедендік баждың аралас ставкасы өткізілетін тауарлардың құндық және сандық көрсеткіштерін қамтиды. Бұл ретте, біріктірілген ставканың түріне байланысты кедендік баждың мөлшері не салыстыру жолымен не алынған шамаларды қосу жолымен айқындалуы мүмкін. Мысалы, құрамдастырылған мөлшерлеме киім үшін тері овчинной — 20% кедендік құны, бірақ кем дегенде 30 евро-1 дана көрсетеді есептеу кедендік баж арқылы дәйекті шамаларды анықтау бойынша құндық (20% кедендік құнын) және сандық (30 евро-1 дана) құрайтын ставка.
Кедендік баждың түпкілікті мөлшері ең үлкен көрсеткіш бойынша салыстыру жолымен айқындалады. Спорттық аяқ киім үшін аралас ставка — 15% онда. тұрмыз. 1 жұп үшін 0,7 евро қосу, сондай-ақ құндық және сандық құрамдауыштар бойынша есеп айырысу дәйектілігін көрсетеді, алайда кедендік баждың мөлшері алынған нәтижелерді қосу жолымен айқындалады.
Кеден баждарын алу көзделетін мақсаттарға қарай соңғылары кеден баждарын алу көзделетін мақсаттарға қарай:
қазынаға табыс беретін фискалдық;
елге шетелдік тауарларды әкелуді қиындататын және шетелдік бәсекелестіктен ұлттық өндірісті қоршайтын қамқорлық немесе протекционистік;
бір немесе бірнеше ел үшін қолайлы кедендік жағдайлар жасайтын преференциалдық;
төмен бағалар бойынша, яғни осы тауарлардың «қалыпты құнынан» төмен бағалар бойынша тауарларды елге әкелуге кедергі келтіретін демпингке қарсы баждар;
демпинг-шығу экспорты, яғни тауарларды сыртқы нарықта «әділетсіз» төмен бағамен сату. Бұл бір елдің тауарларын басқа нарықта олардың қалыпты құнынан төмен бағамен тарату
«Қалыпты құн» ретінде көп жағдайларда экспорттаушы елде тұтынуға арналған ұқсас тауарға сауданың әдеттегі жағдайларында белгіленетін баға қаралады. Демпингке қарсы баж мөлшері тауардың «қалыпты құны» мен экспорттаушы ұсынатын оның бағасы арасындағы айырманы білдіреді. Демпингке қарсы баждарды пайдалану тәртібі, егер демпинг импорттаушы елдің өнеркәсібіне материалдық залал келтіру немесе оның дамуын кідірту қаупі төнген жағдайда, ережелері демпингке қарсы баждарды қолдануға рұқсат беретін ТСБК (тарифтер мен сауда жөніндегі Бас келісім) реттеледі. Басқа қатынастарда демпингтік тауарды өндіруге не экспорттауға тікелей немесе жанама субсидиялар берілетін жағдайларды қоспағанда, демпингке қарсы баждарды қолдану ұсынылмайды.
Тауардың «қалыпты құны» экспорттаушы елдің ішкі нарығында ұқсас тауардың болуына немесе болмауына байланысты әртүрлі анықталады. Бірінші жағдайда қалыпты құн деп экспорттаушы елдің өзінде (немесе оның шыққан елінде) тұтынуға арналған ұқсас тауарға сауданың әдеттегі ағымында белгіленетін салыстырмалы баға түсініледі. Бұл ретте салыстырмалы баға, егер экспорттаушы осындай жеңілдіктердің негізділігінің жеткілікті дәлелдемелерін ұсынса, қарастырылатын сатуға тікелей байланысты кез келген жеңілдіктерден тазартылуы тиіс. Экспорттық және ішкі бағаларды салыстыру — демпингті анықтаудың негізгі өлшемі. Егер ұқсас тауар экспорттаушы елдің ішкі нарығында болмаса, онда салыстыру үшін үшінші елдің нарығындағы сауданың әдеттегі ағымында ұқсас тауардың ең жоғары бағасы не оның «құрастырылған құны»таңдалады. Соңғысы деп пайда, сондай-ақ тұрмыстық, әкімшілік және басқа да жалпы шығыстар қосылған шығарылған елде тауар өндірісінің құны түсініледі. Демпинг сыртқы нарықта бәсекелес фирмалардың күрес құралдарының бірі ретінде, сондай-ақ экономикалық құлдырау кезеңінде өндіріс деңгейін қолдау үшін пайдаланылады.
Кез келген жағдайда демпингтік баға бойынша сату импорттаушы елдердің экономикасына зиян келтіреді,сондықтан олардың үкіметтері демпингке қарсы бажды қорғау ретінде пайдаланады. Сондай-ақ, тастанды экспортқа қарсы бағытталған және демпингке қарсы заңнаманы қалыптастыратын арнайы құқықтық актілер мен ережелер бар. Демпингтің бір түрі валюталық демпинг болып табылады.
2. Кедендік баждарды есептеу тәсілдері
Кедендік баж ставкаларының жиынтығы немесе жиынтығы кедендік тариф (фр. тариф-tarif-ставкалар жүйесі).
Кедендік баж салығы салынатын (және салық салынбайтын) тауарлардың тізбесі және тауардың әрбір түріне сәйкес келетін кедендік баж ставкаларының жиынтығы кедендік тарифтің мазмұны болып табылады.