Техникалық қызмет көрсету және жөндеу
Ғимараттар мен құрылыстар қазіргі қоғам өмірінде маңызды рөл атқарады. Өркениет деңгейі, ғылымның, мәдениеттің және өндірістің дамуы салынған ғимараттар мен құрылыстардың саны мен сапасымен айтарлықтай шамада анықталады деп айтуға болады.
Кеңестік адамдардың өмірі мен тұрмысы қажетті ғимараттар мен құрылыстардың болуымен, олардың өз мақсатына, техникалық жай-күйіне сай келуімен байланысты болады.
Коммунистік партия мен Кеңес үкіметі құрылысқа үнемі көңіл бөледі, осылайша кеңестік адамдардың материалдық және рухани өмір сүру деңгейін арттыруға өзінің басты қамқорлығын жүзеге асырады.
Біздің елімізде құрылыс өте үлкен көлемде жүргізілуде. Кеңес Одағындағы тұрғын үйлер ғана Батыс Еуропаның барлық елдеріне қарағанда көп салынуда. Жыл сайын бізде 2,1 млн.пәтер пайдалануға беріледі және 10 млн. астам кеңес азаматтары өздерінің тұрғын үй жағдайларын жақсартуда, біздің Отанымыздың картасында ондаған жаңа қалалар пайда болуда. Сондықтан да біздің елімізде құрылыс көлемі жағынан өнеркәсіп пен ауыл шаруашылығынан кейін халық шаруашылығының үшінші саласы болып табылады.
Кеңес өкіметі жылдары КСРО-да 1200-ден астам қала салынып, 3,8 млрд.м2 тұрғын үй алаңы пайдалануға берілді. Қазіргі уақытта 65 млн.жуық пәтер пайдалануда, ал 80% отбасы жеке пәтерлерде тұрады. Құрылыстың осындай кең ауқымы дамыған социалистік қоғамның сипатты сипаты болып табылады.
Құрылыстың халық шаруашылығы саласы ретінде құрамдас бөліктері, оның мақсаттары, базасы, сапасын бағалау өлшемдері мен құрылыс ғылымының міндеттері жалпылама түрде кестеде келтірілген. В. 1.
Әрбір ғимарат немесе ғимарат күрделі және қымбат тұратын, көптеген құрылымдық элементтерден, толық белгілі бір функцияларды орындайтын және белгіленген пайдалану сапаларына ие инженерлік жабдықтар жүйелерінен тұратын объект болып табылады.
Біздің елімізде құрылыс Жоғары сандық көрсеткіштермен ғана емес, сонымен қатар сапалы да өзгеруде: пәтерлерді жоспарлау жақсаруда, Құрылыс конструкциялары, инженерлік жабдықтар жүйелері жетілдірілуде, тұрғын үй қорының жайлылығы артады. Айта кетейік, жылытуға, желдетуге және ыстық сумен жабдықтау қалалар жұмсалады ‘/б барлық түрлерін отын-энергетикалық ресурстар. Бұл ресурстардың тек 1% — ын үнемдеу жыл сайын 2 млрд.руб. Ғимаратты пайдалану тәжірибесі жылу шығынын реттеудің автоматты әдістері үнемдеуді 10% — ға дейін жеткізуге мүмкіндік беретінін көрсетеді.
Сондай-ақ қазіргі уақытта салынып жатқан ғимараттар жайлылық деңгейі одан да жоғары болған кезде ХХІ ғасырда қызмет ететінін ескеру қажет.
Анықталатын пайдалану талаптарына сәйкес жобаланатын және тұрғызылатын ғимараттар:
жоғары сенімділікке ие болу, яғни белгіленген шектерде өзінің негізгі жұбы мстроп мәндерін сақтай отырып, берілген уақыт ішінде белгілі бір пайдалану жағдайларында оларға берілген функцияларды орындау;
пайдалануға ыңғайлы және қауіпсіз болу керек, бұл үй-жайларды ұтымды жоспарлау және кіреберістерді, баспалдақтарды, лифттерді, өрт сөндіру құралдарын орналастыру арқылы қол жеткізіледі, бұл ретте ірі габаритті технологиялық жабдықтарды жөндеу және ауыстыру үшін ғимараттарда люктер, ойықтар және бекітпелер қарастырылуы тиіс.;
техникалық қызмет көрсету мен жөндеуде ыңғайлы және қарапайым болу, яғни, оны мүмкіндігінше көп учаскеде жүзеге асыруға мүмкіндік беру, қосалқы операцияларға шекті төмен шығынмен қарау және қызмет көрсету үшін бөлшектемей және бөлшектемей конструкцияларға, инженерлік желілерді енгізулерге ыңғайлы жолдар болуы, алдыңғы қатарлы еңбек әдістерін, автоматтандыру мен механизацияның қазіргі заманғы құралдарын, қол жетімділігі қиын конструкцияларға қызмет көрсетуге арналған құрастырмалы-жиналмалы құрылғыларды, сондай-ақ люлектерді бекітуге арналған құрал-саймандары, ток көздері және т. б.;
жөндеуге жарамды болуы тиіс, яғни олардың конструкциялары аралас элементтерді бұзбай және ең аз еңбек, уақыт, материалдар шығынымен техникалық қызмет көрсету мен жөндеудің барлық түрлерін орындауға бейімделуі тиіс.;
барлық конструкциялар үшін барынша мүмкін және жақын эквивалентті жөндеуаралық қызмет ету мерзімі болуы;
пайдалану процесінде үнемді болу, оған қызмет ету мерзімі жоғары материалдар мен конструкцияларды қолдану, сондай-ақ жылытуға, желдетуге, кондиционерлеуге, жарықтандыруға және сумен жабдықтауға арналған ең аз шығындар қол жеткізіледі;
олардың мақсатына, құрылыста орналасуына сәйкес келетін, сондай-ақ көру үшін жағымды сыртқы сәулет келбеті болуы тиіс, сонымен қатар ғимараттың ішкі бояуы адамдарды шаршатпауы, мүмкіндігінше ластанбауы және тазалау, қалпына келтіру оңай берілмеуі тиіс.
Ғимараттың мақсатына қарай оның жобасында нормаларға сәйкес қажетті өлшемдер, беріктілік, герметикалылық, жылу қорғау және басқа да пайдалану сапасы көзделеді, оларды кейіннен құрылыс барысында материалдандырады және пайдалану процесінде қолдайды.
Олардың мақсаты бойынша ғимараттарды пайдалану технологиялық пайдалану деп аталады. Ғимаратты тиімді пайдалану үшін олар жарамды күйде болуы тиіс, яғни қабырғалар, жабындар және басқа да элементтер жылыту, желдету және басқа жүйелермен бірге үй-жайларда қажетті температуралық — ылғалдық режимді ұстауға мүмкіндік беруі тиіс, ал сумен жабдықтау және кәріз, жарықтандыру және кондиционерлеу жүйелері-берілген жайлылықты қамтамасыз етуі тиіс. Ғимараттарды жарамды күйде ұстауға байланысты процестер техникалық қызмет көрсету және жөндеу немесе техникалық пайдалану деп аталады; олар біздің қарастыруымыздың МӘНІ БОЛЫП ТАБЫЛАДЫ.
Салынған және пайдалануға қабылданған ғимараттар әртүрлі сыртқы (негізінен табиғи) және ішкі (технологиялық немесе функционалдық) әсерлерге ұшырайды. Конструкция тозады, ескіреді, қирайды, соның салдарынан ғимараттардың пайдалану сапасы нашарлайды және уақыт өте келе олар өз мақсатына жауап беруді тоқтатады. Алайда, мерзімінен бұрын тозуға жол берілмейді, өйткені осы ғимараттарды пайдаланатын адамдардың еңбек және тұрмыс жағдайларын бұзады. Сонымен қатар, ғимараттар барынша сақтау қажет үлкен материалдық құндылық болып табылады.
Ғимараттарға техникалық қызмет көрсету және жөндеу (техникалық пайдалану) үздіксіз динамикалық процесс, бақылау, күту және жөндеудің барлық түрлері бойынша ұйымдастыру және техникалық шаралардың белгілі бір кешенін, оларды жарамды, белгіленген қызмет ету мерзімі ішінде мақсаты бойынша пайдалануға жарамды күйде ұстау үшін іске асыру болып табылады.
Міндеттердің сипаты және оларды шешу әдістері бойынша техникалық қызмет көрсету және жөндеу құрылыс саласының құрамына кірсе де, жобалаудан және тұрғызудан айтарлықтай ерекшеленеді, себебі олар:
жобалау және салу ұзақтығымен салыстырғанда өте ұзақ уақыт жүзеге асырылады — ондаған, жүздеген жылдар, бұл пайдалану қызметінің қызметіндегі перспективалар мен сабақтастықты нақты болжауды талап етеді;
ағымдағы жөндеу үшін бір жылдан үш жылға дейінгі және күрделі жөндеу үшін алты жылдан отыз жылға дейінгі әр түрлі іс-шаралардың мерзімділігімен циклдік сипатқа ие, бұл жұмыстарды жоспарлау мен жүргізуді қиындатады;
жұмыстарды орындау орны, көлемі мен уақыты бойынша кездейсоқ, ықтимал сипатқа ие (атап айтқанда, жөндеу), бұл оларды жоспарлауды қиындатады, оларды өндіру барысында жоспарларды түзету кезінде басшылар мен орындаушылардан жеделдікті талап етеді;
мүдделерін қозғайтын болса, бүкіл халықтың және әрбір адамның жеке үйде және қызметте, талап етеді, оларды жөндеуге қатысу (ішінде пәтер), т. е. әлеуметтік сипатта әсер ететін көңіл-күй адамдарды; байланысты үлкен шығындар күштер мен құралдарды, увеличивающимися уақыт өте келе, бұған, бір жағынан, қартаю құрылыс қорының және барлық өскелең шығындар жөндеу үшін, ал екінші жағынан — оның жыл сайынғы толықтыру бойынша талап жаңаларын тарту үшін күштер мен құралдарды, оның техникалық қызмет көрсету және жөндеу;
аса жауапты ғимараттар, құрылыстар үшін (мысалы, Ленинградтағы Эрмитаж) тозудың алдын алудың, олардың белгіленген кезеңде істен шығуын болдырмайтын қатаң жүйесімен ерекшеленеді, бұл тозуды есептеу және олардың өндірісін материалдармен, тетіктермен және еңбек ресурстарымен қамтамасыз ете отырып, орны, көлемі мен уақыты бойынша алдын алу жұмыстарын жоспарлай білумен байланысты.
Осының барлығы ғимараттар мен құрылыстарға техникалық қызмет көрсету және жөндеу міндеттерінің маңыздылығы мен күрделілігін растайды.
Ел көлемінде ғимараттарды пайдалану жоспарлы-алдын ала жөндеу жүйелері туралы ережелермен регламенттелген [4 және 5], ғимараттарға техникалық қызмет көрсету және жөндеу туралы ереженің жаңа редакциясы дайындалуда. Оларда ғимараттар мен құрылыстардың негізгі типтерін пайдалануды ұйымдастыру принциптері айқындалған, олардың барлығы топтар бойынша жіктелген және олар үшін қызметтің орташа мерзімдері, түрлері, тексерулер мен жөндеулердің мерзімділігі, сондай-ақ ағымдағы және күрделі жөндеуге жататын жұмыстар белгіленген.
Ғимараттарды пайдалануда олардың техникалық жай-күйін уақтылы бақылау, Құрылыс конструкциялары мен инженерлік жабдықтардың жарамдылығын тексеру аса маңызды. Мұндай тұрақты, тек визуалды ғана емес, сонымен қатар (қажет болған жағдайда) және аспаптық бақылау ғимараттардың мерзімінен бұрын істен шығуын болдырмайды, оларды жинақтау бойынша алдын алу іс-шараларын негізді жоспарлауға және жүргізуге мүмкіндік береді.
Әрбір ғимарат немесе ғимарат онда белгілі бір процесті жүзеге асыру үшін жобаланады және салынады, сондықтан берілген пайдалану қасиеттері болуы тиіс. Тұрғын үйді асханадан, механикалық шеберханалардан, клубтан, гараждан және т. б. нақты пайдалану сапасымен ерекшеленеді.