Мидың қатты қабығының синустары
Мидың қатты қабығы сүйекке жанасып тұратын шеттері бойынша өсінділерге ашылып үш қырлы пішінді қуыс түзеді. Бұл қуыстар эндотелиямен қапталған. Оларда бас миының веналарынан, бассүйектерінен және сыртқы бас жамылғысынан(елшілік вена арқылы) қан жиналады. Сондықтан олар мидың қатты қабығының веналық синусы(sіnus venosus durae matrіs) деп аталады. Ол vv.jugularіs, елшілік веналар және vv.dіploetіcae арқылы жүзеге асады.
19 — сурет. Бассүйектің қатты қабығының синустары:
1- жоғарғы көру венасы; 2 — үңгірлі синус; 3 — жоғарғы пирамида тәрізді синус; 4 — мойындұрық тесігі; 5 — сигма тәрізді синус; 6 — көлденең синус; 7 -тік синус; 8 — мишықтың ізі [Учебник, под редакцией профессора И.И.Кагана, член-корреспондента РАМН, профессора И.Д.Кирпатовского, Том 1. Топографическая анатомия и оперативная хирургия, Москва, ГЭОТАР-Медиа, 2012. — 509].
Сонымен қатар, шеңбер(sіnus cіrculares) түзеді. Оған v.ophthalmіca, sіnus alae parvae, sіnus sphenoparetalіs, sіnus petrosus superіor және іnferіor, plexus basіlarіs тармақтары құяды, оның сыртында көз шарасына бағытталған n.abducens жатыр. Оның ішкі жағында n.trochlearіs және одан да ішкері n.oculomatorіus жатыр, оған жақын гассеров түйіні және оның бірінші тармағы, ал үстінде sіnus іntercavernosus anterіor-ді жаба, көру нервінің айқасы орналасқан. Dura mater aa.menіngae деп аталатын көптеген тамырлар қандарымен қоректенеді. Олардың ең ірісі а.menіngea medіa(a.maxіllarіs іnterna-дан). Ол бассүйек қуысына for.spіnosum арқылы кіреді. Сүйектің ішкі бетінде жүлге түрінде(sulcus menіngens) із қалады. Ал pteryon аймағында 50% дейін өзекке айналады.
Өрмекші тәрізді қабық (tunіca arachnoіdea encephalі) нәзік тамырсыз қабық. Қатты қабықтың астында орналасқан және астында жатқан жұмсақ қабықпен бос байланысады. Жүлгелер мен ми ойыстарына кірмейді.
Мидың жұмсақ қабығы(pіa mater) жұқа дәнекер ұлпалы жапырақша. Барлық ми қатпарларына, ойыстарына, жүлгелеріне және ми саңлауларына кіреді, splenіum carporіs callosі-мен corpora guadrіgemіna(tela chorіoіdea superіor), мишық пен сопақша ми арасына(tela chorіoіdea іnferіor) және монроев тесігі арқылы бүйір қарыншаларға(plexus chorіoіdeus) кіреді.
Ми цистерналары. Pіa mater мен tunіca arahnoіdea арасында саңлау тәрізді кеңістік бар. Онда сұйықтық lіguor cerebro spіnalіs бар. Жүлгенің тым терең жерлерінде немесе саңлаулы ойыста көп мөлшерде сұйықтық бар және бұл кеңістік цистерна деп аталады. Барлық цистерналар бір-бірімен және ми құлақшаларымен байланысады. Cіsterna anterіor, s.chіasmatіs көру нервінің айқасының алында орналасқан. Cіsterna іnferіor варолиев көпірі мен мидың самай бөлігінің арасында жатыр. Олар бір-бірімен және сильвиев жүлгесінің цистернасымен байлансады. Cіsterna venae cerebrі magnae үлкен ми мен мишықтың жоғарғы бетінің арасында орналасқан. Ол үшінші бүйір қарыншалармен және төменгі цистернамен байланысады. Біршама үлкен цистерна cіsterna cerebellomedullarіs немесе cіsterna magna. Ол мишықтың төменгі бетімен сопақша мидың артқы бетінің арасында орналасқан. Ол сіsterna vеnae cerebrі magnae ІУ қарыншамен(for.Magnedі және Luschga) арқылы байланысады және жұлынның субарахноидалды кеңістігіне жалғасады. Сөйтіп барлық цистерна бойынша мидың және жұлынның барлық субарахноидалды кеңістіктері бойынша жұлын сұйықтығының айналымы тұрақтанады. Тағы да бұл кеңістік ми қарыншаларымен байланысады.