Просмотрено
Автор: brabus

Қазақ жырындағы дәстүр сабақтастығы

Қазақ жырындағы дәстүр сабақтастығы

Қазақ халқының рухани-мәдени ғұмырында, тарихи тағылымында, заманауи шежiресiнде қай кезеңде болса да азаттық, бостандық, еркiндiк, яғни тәуелсiздiк идеясы ешқашан күн тәртiбiнен түскен емес. Жалпы бұл ұлттық, халықтық идея жер жүзiндегi барша халықтардың да әрқашан асыл мұраты, мәңгiлiк мақсаты болған. Сондықтан да әлем өркениетiнiң белгiлi-белгiлi жауњарларын, әлем халықтарының жер жүзiне тараған аңыз-дастандарын ойға алып қарасақ, бәрiнде де алтын арқау – азаттық пен еркiндiк. Жер жаралғалы, жер бетiнде адамзат ұрпағы дүниеге келгелi пенде де, ру мен тайпа да, ұлт пен ұлыс та,…

Читать Читать

Қазақстандағы саяси модернизация: негiзгi кезеңдерi мен ерекшелiктерi

Қазақстандағы саяси модернизация: негiзгi кезеңдерi мен ерекшелiктерi

КСРО-ның тарауымен Қазақстанның қазiргi жылнамасында жаңа өтпелi кезең ашылды. Оның мазмұны – кеңестiк тоталитаризммен түбегейлi қоштасуды қамтамасыз етуге бағытталған постсоциалистiк жаңғыру, Қазақстанның дәстүрлi қоғамнан қазiргi заманғы әлеуметке өтуiн аяқтау, аяқталмаған индустриалды жүйенiң шегiнен шығып, постиндустриалды кезеңге өту едi. Қазақстан демократияландырудың ғаламдық үрдiсiмен, оның «үшiншi толқынымен» осылай бетпе-бет келдi. Түпкiлiктi таңдауымыз туралы 1990 жылдардың ортасында Қазақстан Республикасының Президентi Н.Ә. Назарбаев мәлiмдедi: «Бiздiң таңдауымыз қазiрдiң өзiнде айқын, мақсатымыз белгiлi. Алайда алдымызда демократиялық даму үлгiсiн таңдау проблемасы тұр». Демократиялық принциптерге сәйкес, қоғамдық институттарды…

Читать Читать

Жаһандану жағдайында Қазақстандағы ұлттық идея келешектерi

Жаһандану жағдайында Қазақстандағы ұлттық идея келешектерi

Қазiргi уақыттағы әлемдiк даму негiздерiнiң ғаламдық тұрақсыздығы кезеңiнде Қазақстан үшiн өз жолын айқындау, ел аумағында тұратын барлық халықтардың рухани бiрiгуi проблемасы барған сайын көкейкестi сипат алып отыр. Елiмiздегi ұлттық идея жөнiндегi пiкiрталастың бастамашысы – Қазақстан президентi Н. Ә. Назарбаев. Елбасы жалпы ұлттық идеяны бағалай келiп, мемлекет басшысы оның негiзгi мазмұнындағы Республиканың барлық этностарының достығын, теңдiгi мен тең құқұқтылығын негiздедi. Н. Ә. Назарбаев ұлттық идеяның бес негiзгi ұстанымын белгiледi. «Бiрiншi – барлық этностардың теңдiгi. Екiншi – ұлттық сәйкестiк, ана тiлiнде сөйлесуге…

Читать Читать

Шикiзат экономикасының тұрақты дамуын реттеу тетiгi

Шикiзат экономикасының тұрақты дамуын реттеу тетiгi

Тұрақты дамуға өту мiндеттерi экономика және әлеуметтiк салаларды басқарудың ұстанымдары мен әдiстерiне, сонымен қатар аймақтардың табиғат аясының сапасына жаңа талаптар қоюда. Бiр мерзiмде экономикалық негiздеменi дамытып, тұрғындардың өмiр сүру деңгейiн жоғарылататын, әлеуметтiк мәселелердiң шешiмiн тауып, аймақтың экологиялық ахуалын жақсартуға септiгiн тигiзетiн экономикалық, қаржылық, ұйымдастырушылық аспаптардың тиiмдi жүйесiнiң құрылуы талап етiледi. Әлбетте, мүмкiншiлiктегi қадамдарды таңдау экономиканың түрiне тәуелдi болады. Экономиканың шикiзат түрi басым болса, бiр мәселе, ал экономика өте жоғары индустриалды кезеңдерiнде болса, басқа мәселе. Қазақстанда экономикалық кеңiстiгi әркелкi, әр түрдегi…

Читать Читать

Үстiрт пен Маңғыстаудағы ерте кeшпелiлердiң киелi орындары

Үстiрт пен Маңғыстаудағы ерте кeшпелiлердiң киелi орындары

Көшпелiлер тарихында нақты шешiмiн тапқан ешбiр мәселе жоқ. Салыстырмалы түрде алып қарағанда сақ-скиф мәселелерi, сарматтар және массагеттер мәселелерiне қарағанда зерттелуi жағынан озық тұр. Сарматтар терминi нақты бiр тайпаның немесе тайпалық одақтың атауы ретiнде әлi жолға қойылған жоқ. Көшпелi өмiр салты және көптеген мемлекеттер жерiндегi соғыстарға белсене қатысуы себептi тайпаның нақты мекендеген жерiн тек жазбаша деректемелердiң деректерi бойынша дәл анықтау қиын. Сақсарматдахмассагеттер тайпаларының мекенi болып, Еуразия даласындағы құрлық аралық қатынастардың нағыз торабында орналасып, тарихи-мәдени байланыстарда зор рөл атқарған Маңғыстау-Үстiрттiң археологиялық ескерткiштерiнiң…

Читать Читать

Зарождение устной традиции в степи

Зарождение устной традиции в степи

Устная традиция исторического и генеалогического знания степных народов Центральной Азии складывалась с глубокой старины, еще на заре становления человеческого общества. «Древние предания, в виде родовых воспоминаний, сохраняются в памяти старейшин свято… Многие слова и обороты, не употребительные в настоящее время, показывают их древность», – отмечал Ч.Ч. Валиханов61. В адамовы века, до появления письменности, у всех народов исторические представления, элементы исторических знаний бытовали в виде устных сказаний и преданий, в родословных предков. Тюркские сказания древности сообщают о зарождении отца – Көк…

Читать Читать

Мысырдағы меншік және салық түрлері

Мысырдағы меншік және салық түрлері

Меншiк және жерге салынатын салық түрлерi ( М.А.Ланкренiң мәмлүктер басқарған соңғы жылдардағы Мысыр аймақтарын басқару жөнiнде және жерге салық жүйесi туралы ескерткiш жазбаларынан. Француздық инженер Мишель Анже Ланкре (1774 -1807) Наполеонның Мысырға экспедициясы кезiнде “Мысырдағы француздық экспедиция” атты ғылыми еңбектi жария-лау ж6нiндегi комиссар болып тағайындалған). Мысырда жер иеленушiлердiң үш тегi болды. Феллахтар немесе шаруалар, мүлтазимдер немесе помещиктер, мешiттер немесе уакф иеленушiлерi. Феллахтардың к пшiлiгi жер иеленушiлерi болып табылады. Олар — осы жерлердiң меншiк иелерi, йткенi оларды басқа феллахтарға сата алады…

Читать Читать

Алжирдiң саяси құрылысы

Алжирдiң саяси құрылысы

(Алжирдегi ағылшын факториясын уағыздаушы Томас Шоудың (1692 -1751) кiтабынан алынған. Ол екi жыл бойы Солтүстiк Америка мен Таяу Шығыс бойында саяхат жасаған. Оның кiтабының ағылшындық басылымы 1738 жылы Оксфордта шыққан). [Арабтардың] басым бөлiгi көптеген ғасырлар бойы түрiктердiң езгiсiнде болғанына қарамастан, оларға жеке-меншiк магистраттарға ие болуына және өздерiнiң дәстүрлерi бойынша сотта құқықтарын жүзеге асыруларына мүмкiндiк берiлген. өйткенi олар өз жерлерiнен алынған өнiмiнiң сегiзден бiр бөлiгiн тұрақты түрде берiп отыратын жерде мiр сүрiп жатыр және бұдан басқа түрiктер жылма-жыл талап етiп отырған…

Читать Читать

Нәдiр шахтың сыртқы және iшкi саясаты

Нәдiр шахтың сыртқы және iшкi саясаты

Нәдiр шах Афшар (наурыз, 1736 жыл — маусым, 1747 жж.) Иран мемлекетiн бұрынғы шекараларында қалпына келтiрумен шектелдi. Ол басқарған кезең шапқыншылық және тонаушылық сыртқы соғыстармен ттi. Нәдiрдiң шапқыншылық саяса-тының негiзгi себептерi мемлекеттiң сарқылған қаржысын қалпына келтiруге және жаңа әулетпен отырықшы және к шпендi феодалдық ақсүйектердi татуластыруға ұмтылу болды. Оларға қираған, қаңыраған Иранда жинауы қиынға түсетiн күштi әскерлердi ұстау үшiн қажеттi соғыс олжасы есебiнен мүмкiндiгiн бердi. Нәдiр әскерлерiнiң зегi күтiп-ұстауы үлкен қаржыны талап ететiн жауынгер түрiкмен, збек және ауған тайпалары болды….

Читать Читать

Жоңғар хандығының тарихы туралы мәлімет

Жоңғар хандығының тарихы туралы мәлімет

Себан Рабданның жоңғар ханы ретiнде ең алғашқы сыртқы саясаттағы қадамы — қазақ ханы Тәукемен соғысуы едi. 1698 жылы к ктемде Себан Рабдан Сюан Е-ге былай деп жазды: “Соғысты өз еркiммен емес, лажсыздықтан бастадым, оның себебi Тәуке ханның опасыздығынан, — деп, Тәуке өзiнiң бiр кезде Қалдан тұтқынға алып, Лхасадағы далай-ламаға кепiлдiкке берiлген баласын босатуға зiнен көмек сұрағанын, сол үшiн оның баласының қасына 500 адам қосып қайтарғанын айтады. — Бiрақ Тәуке, — деп жазады Себан Рабдан, — менiң бұл қайырымдылығыма разы болудың…

Читать Читать