Өндірісті ұйымдастырудың дәстүрлі нысандары, түрлері мен әдістері

1.Өндірісті ұйымдастыру нысаны тұрақты байланыс жүйесімен көрсетілген, оның ықпалдасуының тиісті деңгейінде өндірістік процесс элементтерінің уақыт пен кеңістікте белгілі бір үйлесімі болып табылады.
2.Мамандандыру-біртекті жаппай немесе ірі сериялы өндірістің шоғырлануы (шоғырлануы).
3.Кооперациялау-белгілі бір өнімді бірлесіп дайындауға қатысатын кәсіпорындар (бірлестіктер) арасындағы тікелей өндірістік байланыстар. – 4.Комбинациялау-шикізатты өңдеудің дәйекті сатылары, шикізатты кешенді қайта өңдеу немесе өндіріс қалдықтарын бір кәсіпорында (комбинатта) пайдалану болып табылатын әртүрлі өндірістерді біріктіру.
5.Әртараптандыру кәсіпорынның қызмет салаларын кеңейтуді, мамандандырылған (монополиялық) кәсіпорындар өндіретін өнімнің номенклатурасын кеңейтуді білдіреді.
6.Өндіріс түрі-өнім номенклатурасының енін, тұрақтылығын, шығару тұрақтылығын және өндіріс көлемін сипаттайтын өндірісті ұйымдастырудың сыныптамалық санаты.
7.Өндірісті ұйымдастырудың бірлі-жарым түрі бұйымдардың даналық шығаруымен сипатталады, біртекті бұйымдарды шығарудың қайталануы тұрақты емес немесе мүлдем жоқ.
8.Өндірістің сериялық түрі бұйымдардың үлкен номенклатурасын шығарудың тұрақтылығымен сипатталады.
9.Өндірісті ұйымдастырудың жаппай типі өнімнің қатаң шектелген номенклатурасының тұрақты және үздіксіз шығаруымен сипатталады.
10.Өндірісті ұйымдастыру әдісі өндірістік процесті іске асырудың тәсілдері мен құралдарының жиынтығы болып табылады.
11.Өндірісті ұйымдастырудың ағынды әдісі өндірістік процесті іске асыру тәсілдері мен құралдарының жиынтығы болып табылады, онда технологиялық процестің барлық операцияларын уақытында қатаң келісілген орындау және бұйымдарды шығарудың белгіленген тәсіліне сәйкес жұмыс орындары бойынша еңбек заттарының орнын ауыстыру қамтамасыз етіледі.
12.Takt-бұл ағындық сызықтан екі бірдей бөлшекті тізбекті шығару арасындағы уақыт аралығы.
13.Ритм тактіден өткізу партиясының көлеміне қарай ерекшеленеді.
14.Темп уақыт бірлігінде (сағат) ағындық желіден шығарылатын бұйымдардың санын сипаттайды.
15.Автоматтандырылған өндіріс-бұл жұмысшының физикалық күшін талап ететін операциялардың барлығы немесе басым бөлігі машиналарға берілетін және оның тікелей қатысуынсыз жүзеге асырылатын процесс.
16.Өнеркәсіптік робот-бұл автоматты машина, тұрақты немесе жылжымалы, өндірістік процесте қозғалу және басқару функцияларын орындауға арналған.
17.Манипулятор – қозғалу функцияларын, объектілерді кеңістікте жылжыту кезінде адам қолының ұқсас функцияларын орындауға арналған, жұмыс органы-басып алумен жабдықталған басқарылатын құрылғы немесе машина.
18.Икемді өндірістік жүйе (ГПС) сандық бағдарламалық басқарумен (ЧПУ) және өңдеу орталықтары (ОЦ), роботталған технологиялық кешендер (РТК), технологиялық жабдықтың жеке бірліктері және автоматты қайта қалпына келтіру қасиетіне ие автоматты режимде олардың жұмыс істеуін қамтамасыз ету жүйелері жиынтығы болып табылады.

Модульдік бірлік 2.2. Кәсіпорынның өндірістік қуаты
1.Кәсіпорынның өндірістік қуаты өнімнің барынша мүмкін жылдық шығарылымы немесе прогрессивті технологияны қолдануды, еңбек пен өндірісті озық ұйымдастыруды ескере отырып, жабдықтар мен алаңдарды толық пайдалану кезінде жоспарда белгіленген номенклатурада және ассортиментте шикізатты өңдеу көлемі деп аталады.

Модульдік бірлік 2.3. Өндірісті жедел басқаруды ұйымдастыру
1.Жедел-өндірістік жоспарлау кәсіпорын үшін де, оның бөлімшелері үшін де қысқа уақыт аралығында (ай, декада, тәулік, ауысым, сағат) нақты өндірістік тапсырмаларды әзірлеуден және жедел есепке алу және бақылау деректері бойынша өндіріс барысын жедел реттеуден тұрады.
2.Цех аралық Жедел жоспарлау цехтарға кәсіпорынның өндірістік бағдарламасынан туындайтын өзара байланысты өндірістік тапсырмаларды орнатуды және оны орындау бойынша цехтардың жұмысын үйлестіруді қамтиды.
3.Цех ішіндегі жедел жоспарлау цехқа белгіленген өндірістік тапсырмаларды өндірістік учаскелер мен жұмыс орындарына жеткізу жолымен орындауды ұйымдастыруды; қысқа уақыт кесінділеріне (онкүндік, апталық, ауысым-тәуліктік) күнтізбелік жоспар-кестелерді және жедел тапсырмаларды әзірлеуді, сондай-ақ өндірісті жедел дайындау, Өндірісті бақылау және реттеу жөніндегі ағымдағы жұмысты қамтиды.
4.Диспетчерлендіру күнтізбелік жоспарларға негізделген және ақпаратты жинау және талдау үшін техникалық құралдарды пайдаланатын өндірістік процесті үздіксіз бақылау, бақылау және реттеу әдісі болып табылады.
5.Өндірістік бағдарлама өнімді дайындау тізбесін, санын, мерзімін және құнын анықтайды.
6.Күнтізбелік — жоспарлы нормативтер (КТС) өндірістің әрбір түрінің ерекшелігін ескере отырып, әрбір өндірістік процестің жеке-жеке және барлық буындарының қызметін регламенттеуді қамтамасыз етеді.
7.Кәсіпорынның ырғақты жұмысы кәсіпорынның барлық бөлімшелерінің өнім шығару жоспарын, өнім шығару мерзімін сақтауды, өндірістік процестің үздіксіз өтуін және өндірістік ресурстарды толық пайдалануды көздейтін алдын ала белгіленген кесте бойынша тиісті ассортименті мен сапаға сәйкес жүйелі түрде орындауын білдіреді.
8. Ырғақтық коэффициенті жоспар шегінде он күндік жоспарлы және нақты өнім шығару арақатынасымен анықталады.
9. Жедел-өндірістік жоспарлаудың тапсырыс беру жүйесі бұйымды тораптық және монтаждық құрастыруға арналған барлық қажетті бөлшектердің алдын ала берілуімен және құрастыру жұмыстары басталар алдында жинақталуымен негізделеді.
10.Жедел-өндірістік жоспарлаудың жиынтық-тораптық жүйесі күрделі, көп балалы Бұйымдарды құрастыру кезінде қолданылады.
11.»Қоймаға» жедел-өндірістік жоспарлау жүйесі біріздендірілген тораптар мен бөлшектер үшін қолданылады.
12. Ауысымдық-тәуліктік жоспарлау бір айға арналған өндірістік тапсырмаға сәйкес алдағы тәулік ішінде бөлшектерді өңдеуге уақтылы іске қосу және жұмыс орындары бойынша жылжыту үшін қолданылады.

Модульдік бірлік 2.4. Өндіріске кешенді қызмет көрсетуді ұйымдастыру
1.Өндірістік инфрақұрылым-бұл Өндіріске техникалық қызмет көрсетуді жүзеге асыратын бөлімшенің құрамына кіретін кәсіпорынның жалпы құрылымының бір бөлігі.
2. Қосалқы өндіріс, мысалы, машина жасауда әдетте құрал-саймандық, Жөндеу-механикалық, энергетикалық цехтар және т. б. болып табылады. 3.Кәсіпорынның өндірістік инфрақұрылымына қызмет көрсететін шаруашылық әдетте көліктік, ыдыстық, қоймалық және материалдық-техникалық жабдықтауды, өнім сапасын бақылауды қамтамасыз ететін қызметтерді қамтиды.

Модульдік бірлік 2.5. Аспаптық шаруашылықты ұйымдастыру
1.Құрал-саймандық шаруашылық-бұл қажеттілік анықтаумен, құрал-саймандар мен жабдықтарды сатып алумен, жобалаумен, дайындаумен, жөндеумен және қалпына келтірумен, оларды есепке алумен, сақтаумен, цехтар мен жұмыс орындарына берумен, сондай-ақ пайдалану шарттарын техникалық қадағалаумен айналысатын кәсіпорынның (бөлімдердің, топтардың, цехтардың, учаскелердің) жалпы зауыттық және цех бөлімшелерінің жиынтығы.
2.Арнайы құрал — сайманның номенклатурасы сериялық және жаппай өндірістегі технологиялық процестердің, әмбебап құрал — саймандардың карталары бойынша-құрал-сайманды қолдану карталары бойынша, ал бірлі-жарым және шағын сериялы-жұмыс орындарының құрал-саймандарымен үлгілік жарақтандыру карталары бойынша белгіленеді.
3.»Max – min» әдісі ЦИС-дағы құралдың қоры белгіленген ең жоғары мөлшерден аспауы және резервтік (сақтандыру) мәніне тең ең төменгі мөлшерден төмен болмауы тиіс.
4.Тапсырыстың нүктесі-аспаптың кезекті партиясына тапсырыс берілетін құрал қорының шамасы.