Тауардың кедендік құны, декларациялау ережесі
Ресей Федерациясының кедендік аумағына әкелінетін тауарлардың кедендік құнын айқындау халықаралық құқық нормаларымен және жалпы қабылданған Халықаралық практикамен Белгіленген тауарлардың кедендік құнын айқындау қағидаттарына негізделеді және тауарлардың кедендік құнын айқындаудың мынадай әдістерінің бірін қолдану жолымен жүргізіледі:
1) әкелінетін тауарлармен жасалатын мәміле құны бойынша әдіс;
2) бірдей тауарлармен жасалған мәміле құны бойынша әдіс;
3) біртектес тауарлармен жасалатын мәміле құны бойынша әдіс;
4) азайту әдісі;
5) қосу әдісі;
6) резервтік әдіс.
Сәйкес негізгі әдісі кедендік бағалау бойынша әкелінетін тауарлармен жасалатын мәміле бағасы – кедендік құны болып танылады мәміле бағасы іс жүзінде төленген немесе төленуге тиісті тауарды өткен кезде оларға кедендік шекарасы РФ. Бұл әдісті қолданбау негіздерінің толық тізбесі РФ «кедендік тариф туралы»Заңының 19 бабының 2 тармағында көрсетілген. Бұл келесі негіздер.
1. РФ заңнамасымен белгіленген, тауарлар қайта сатылуы мүмкін географиялық аймақтың шектеулерін және тауардың бағасына елеулі әсер етпейтін шектеулерді қоспағанда, сатып алушының бағаланатын тауарға құқықтарын шектеу. Осы негіз бойынша бағалаудың бірінші әдісін қолданудан бас тарту үшін кеден органы сатып алушының тауарға құқықтарын шектеуді ғана емес, сондай-ақ осы фактордың мәміле бағасына әсер ету дәрежесін зерттеуге тиіс. Кедендік бағалаудың негізгі әдісі көрсетілген шектеулердің мәміле бағасына елеулі әсер еткен жағдайда ғана қолданылмайды. Мысалы, агенттік шарт негізінде сатып алушының мүддесі үшін және басқа тұлғаның есебінен іс-әрекеті оны қолдануды жоққа шығармайды.
2. Сату және мәміле бағасының әсері ескерілуі мүмкін емес шарттардың сақталуына тәуелділігі. Кеден органдары көбінесе жасайды шығару туралы, олар болған жағдайда, елеулі ауытқу құнын тауарлар бағасының деңгейін бірдей немесе біртектес тауарларды әкелінген РФ басқа да тұлғалар, немесе әлемдік баға деңгейін. Мұндай дәлелдерді, егер кеден органдары салыстыру үшін жеткізу шарттарын, өткізу уақытын және бағаға әсер ететін өзге де жағдайларды ескере отырып, құны бағаланатын тауарлардан едәуір өзгеше бірдей немесе біртектес тауарлар туралы ақпарат алынатынын дәлелдесе, соттар қабылдайды.
Шешімдердің бірінде сот кеден органының дәлелімен келіспеді және мұндай шарт ретінде жеткізуші мен сатып алушы арасында дилерлік келісімнің болуы қаралмайтынын көрсетті, осыған байланысты соңғысы үшінші тұлғалардан ұқсас тауарды сатып алмауға міндеттенді.
Емес деп саналады мұндай шарт және түсімдер әкелінетін тауарлардың РФ негізінде сыртқы сауда шартының, тікелей сатушыға, сондай-ақ өзге де тұлғалар (нақты жөнелтушінің).
Сот сатып алушы өкілінің бақылауымен сатушының тауарларды болашақта жеткізуіне жинау мен қайта өңдеу сатылуы мен мәміле бағасы байланысты болатын және оның әсері ескеріле алмайтын шарт болып табылатындығы туралы кеден органының қорытындысын қолдады.
3. Декларанттың кедендік құнды мәлімдеу кезінде құжатпен расталмаған не сан жағынан айқындалған және дұрыс болып табылмайтын деректерді пайдалануы. Осы ереже бағалау критерийлерін жасайды: кеден органы нақты тауарлардың кедендік құны туралы мәселені шешу кезінде аталған талапқа кедендік құнды айқындау үшін пайдаланылған ақпараттың сәйкестігін айқындайды. Ауыртпалығы дұрыстығын растау мәлімделген кедендік құны және оны анықтау әдісін жүктелген декларант.
Кедендік бағалаудың бірінші әдісін қолданудан бас тарту үшін негіз ретінде нақ осы талапты орындамауға кеден органдары көп жағдайларда көрсетеді. Соттар кеден органдарының тиісті шешімдерін заңды деп таниды, атап айтқанда, егер сыртқы сауда шарттарында тауарлардың атауы мен толық сипаттамасы (оның ішінде ассортименті, мөлшері, модельдері, жинақтылығы, шығарылған елі, орамасы, келісімшарттың жалпы сомасы, тауар бірлігінің бағасы) туралы мәліметтер болмаса); басқа құжаттардан анық анықтау мүмкін болмаса; егер ұсынылған құжаттарда мәміле мәні, тауарларды, көлік шығыстарын төлеу туралы қарама-қайшы мәліметтер болса; егер РФ-ға әкелінген тауарлармен экспорттық жүк кедендік декларацияларын сәйкестендіру мүмкін болмаса, көрсетілген декларацияларда кеден органдарының белгілері болмаса; егер инвойс сатушымен қол қойылмаса, Төлем шарттары және банктік деректемелері туралы ақпарат болмаса; егер кеден одағының кедендік аумағына әкелінетін тауарлардың кедендік декларацияларына қатысты кедендік операцияларды; егер ұсынылған құжаттардан кедендік ресімдеуге мәлімделген тауар партиясы шеңберінде жеткізілетін тауардың әрбір түрінің тараптармен келісілген бағасы қарастырылмаса. Көбінесе тауарлардың ассортименті мен әр атаудағы тауардың бір бірлігінің бағасы туралы мәліметтер инвойста ғана болады. Осыған байланысты кедендік ресімдеу кезінде төлем құжаттарының болмауы бірінші әдісті қолданудан бас тарту және кедендік бағалаудың кейінгі әдістеріне көшу үшін негіз бола алмайды.
4. Сыртқы сауда мәмілеіне қатысушылардың өзара тәуелділігі, егер ол мәміле бағасына әсер еткен жағдайда ғана Кедендік бағалаудың бірінші әдісін қолданудан бас тарту үшін негіз болып табылады. Өзара тәуелділік белгілері кажб-да анықталған. «г» п. 2 ст 19 РФ Заңының «кеден тарифі ТУРАЛЫ». Кеден органдарына кедендік құн туралы мәліметтерді мәлімдеу процесінде мәміле бағасына өзара тәуелділік әсерінің болмауы декларантты дәлелдеуге міндетті. Алайда сот талқылауы барысында Тараптардың әрқайсысы – кеден органы және декларант – тауарлардың құнына өзара тәуелділік әсерінің бар-жоғын дәлелдеуге тиіс.
Егер кедендік құнды бірінші әдіс бойынша айқындау мүмкін болмаса, ол кедендік бағалаудың басқа да әдістерін дәйекті қолдану жолымен айқындалады. 2-5 әдістерін қолданбау кеден органдары негізінен ақпараттың болмауын негіздейді. Соттар бұл дәлелді жеткілікті деп санаған жоқ және кедендік бағалау әдістерін (кез келген ретпен қолданылуы мүмкін құнды шегеру мен қосу әдістерін қоспағанда) қолданудың қатаң дәйектілігі принципін негізге ала отырып, кеден органдарының тиісті іс-әрекеттерін заңды деп танбаған. Алайда, соңғы уақытта бұл мәселеге басқа, терең және дұрыс көзқарас байқалады.
Заңға сәйкес РФ «кедендік тарифі ТУРАЛЫ» декларант мәлімдеуге міндетті растауға және кедендік құны туралы мәлімет. Кеден органының басты міндеті (осы бөлікте) – мәлімделген кедендік құнның және оны анықтаудың таңдалған әдісінің дұрыстығын бақылау. Бұл міндет емес, көздейді жүктеу кеден органы ауыртпалығын іздестіру және іріктеу бүкіл жиынтығы бойынша мәліметтерді әрбір перемещаемому шекарасы арқылы РФ-ның тауар, әсіресе, ескере отырып, өте қатаң талаптар, Заңмен белгіленген баға туралы ақпарат үшін әдістерін қолдану 2 – 5 кедендік бағалау. Егер тауарларды кедендік ресімдеуді жүзеге асыратын кеден органының тиісті ақпараты болса, ол оны нақты бағаланатын тауарлардың кедендік құнын айқындау үшін пайдалануы тиіс. Егер кеден органында осындай ақпарат болмаса, 2-5 әдістері қолданылмайды.
Декларанттың өзі осы әдістерді қолдану үшін қажетті мәліметтерді бере алады, оларды кеден органдары растаудың дұрыстығы және құжаттамалық растауы (мысалы, коммерциялық, кедендік, бухгалтерлік құжаттар), бағаланатын тауарларға қатыстылығы және кедендік бағалау мақсаттары үшін жеткіліктілігі тұрғысынан да бағалайды.
Сот 6 – ші (резервтік) әдіс бойынша Кедендік бағалаудың және кедендік құнды есептеудің 1-5 әдістерін қолданбаудың заңдылығы мен негізділігін растаған жағдайда анықталуға жататын басты мәселе кеден органының кедендік құнды айқындау үшін баға негізін таңдауының дұрыстығы болып табылады.