Өндірісті ұйымдастырудың теориялық және әдіснамалық негіздері
Өндірісті ұйымдастырудың мәні. Өндірісті дербес білім саласы ретінде ұйымдастыру. Өндірісті ұйымдастырудың жалпы моделінің түсінігі. Өндірісті ұйымдастыру жүйесі мен кіші жүйелері. Өндірісті ұйымдастыру процесі. Статикадағы (құрылымдардағы) және динамикадағы (үдерістердегі) ұйым заңдары. Кәсіпорын жұмысының тиімділігін арттыру үшін өндірісті тиімді ұйымдастырудың маңызы. Өндірістік жүйе түсінігі, оның қызметін зерттеудің заманауи әдістері. Кәсіпорын объект ретінде, ал онда өндірісті ұйымдастырудың формалары, типтері мен әдістері курсты оқып-үйрену субъектісі ретінде. Экономист-менеджерлерді даярлаудағы курстың орны, рөлі және маңызы.
Модульдік бірлік 1.2. Кәсіпорын өндірістік жүйе ретінде
Кәсіпорын коммерциялық ұйымның негізгі түрі ретінде, оның нарық жағдайында өнім өндірудегі рөлі, мақсаттары мен міндеттері. Кәсіпорынның өндірістік-техникалық және ұйымдық экономикалық бірлігі, оның әкімшілік-шаруашылық дербестігі. Кәсіпорынның өндірістік жүйе ретіндегі тән белгілері мен қасиеттері. Ресурстарды пайдаланудағы салалық ерекшеліктер және олардың өндірісті ұйымдастыруға әсері. Өндірістік жүйенің негізгі қасиеттері, олардың кәсіпорында пайда болу ерекшеліктері. Беларусь Республикасындағы кәсіпорын қызметінің құқықтық және ұйымдық-экономикалық негіздері.
Модульдік бірлік 1.3. Кәсіпорынның өндірістік құрылымы
Кәсіпорынның өндірістік және жалпы құрылымы туралы түсінік. Кәсіпорынның өндірістік құрылымын анықтайтын факторлар. Кәсіпорынның өндірістік құрылымдарының түрлері. Негізгі өндірістің құрылымы, өндіріс сатылары; негізгі, қосалқы және қызмет көрсету өндірісінің бөлімшелері. Жұмыс орны өндірістің бастапқы, құрылымдық буыны ретінде. Өндірістік құрылымдардың типтері (технологиялық, пәндік, аралас), оларды кәсіпорындарда пайдаланудың салалық ерекшеліктері. Негізгі Өндіріске техникалық қызмет көрсету кіші жүйесінің құрылымы. Өндіріс құрылымын сипаттайтын көрсеткіштер. Кәсіпорынның бас жоспары, оның мәні, құрылу принциптері, рационалды нұсқаны таңдау. Нарық жағдайында кәсіпорынның өндірістік құрылымының қазіргі даму тенденциялары.
Модульдік бірлік 1.4. Өндірістік процесс және оны уақыт бойынша ұйымдастыру
Өндірістік процестердің түсінігі, құрылымы және жіктелуі. Өндірістік операциялардың түрлері. Өндірістік процестерді ұйымдастыру принциптері. Дайындалатын өнім түрлеріне, өндіріс ауқымына, техникалық жарақтану деңгейіне, концентрациясына, мамандануына, кооперациялануына және өндірісті біріктіруге негізделген өндірістік процестердің ерекшеліктері. Уақыт бойынша өндірістік процесті ұйымдастыру. Өндірістік цикл, оның ұзақтығы, құрамы және құрылымы. Өндірістік циклдің ұзақтығы мен құрылымын анықтайтын факторлар. Операциялар бойынша еңбек заттарының қозғалыс түрлері, тиісті есептер және өндірістік циклдің ұзақтық графигін құру. Өндірістік циклдің экономикалық маңызы және ұзақтығын қысқарту жолдары.
2 Оқу модулі. Өндірісті ұйымдастырудың дәстүрлі үлгілері
Модульдік бірлік 2.1. Өндірісті ұйымдастырудың дәстүрлі нысандары, түрлері мен әдістері
Өндірістің ұйымдық нысандарының, типтері мен әдістерінің негізгі ұғымдары, олардың жіктелуі, параметрлері және техникалық-экономикалық сипаттамалары. Бірлі-жарым және партиялық өндірісті ұйымдастыру, олардың сипатты белгілері, еңбек заттарының қозғалыс схемалары. Ағынды өндірістің ерекшеліктері мен белгілері. Ағынды желілердің жіктелуі, оларды ұйымдастыру шарттары мен параметрлері. Автоматтандырылған өндірісті ұйымдастыру, оның жіктелуі және экономикалық тиімділігі.
Модульдік бірлік 2.2. Кәсіпорынның өндірістік қуаты
Өндірістік қуат түсінігі және түрлері. Өндірістік қуатты орнату принциптері және оның көлеміне әсер ететін факторлар. Өндірістік қуатты есептеу әдістемесі, оны әртүрлі өндірісте қолдану ерекшеліктері. Кәсіпорынның құрылымдық бөлімшелерінің жабдықтары мен қуатын өткізу қабілетін, олардың қуаты бойынша ұштасуын анықтау. Өндірістік қуатты пайдалану деңгейін, кәсіпорынның өндірістік бағдарламасының шамасын негіздеу үшін оны пайдалану тиімділігінің көрсеткіштерін анықтау. Өндірістік қуатты жақсарту және өсіру жолдары. Нарық жағдайында кәсіпорынның даму стратегиясының түрін таңдау кезінде өндірістік қуат резервінің өзектілігі.
Модульдік бірлік 2.3. Өндірісті жедел басқаруды ұйымдастыру
Кәсіпорындағы жедел-өндірістік басқарудың мәні, міндеттері, принциптері және мазмұны. Өндірістің әр түрлі типтерінде күнтізбелік-жоспарлы нормативтер және жедел-өндірістік жоспарлау жүйесі. Жедел — күнтізбелік жоспарлар мен өндірістік бағдарламаларды әзірлеу және орындау. Оны диспетчерлендіру негізінде өндірісті жедел реттеуді ұйымдастыру. ӨБАЖ шеңберінде жедел басқару ерекшеліктері.
Модульдік бірлік 2.4. Өндіріске кешенді қызмет көрсетуді ұйымдастыру
Кәсіпорынның өндірістік инфрақұрылымының құрылымдық бөлімшелерінің түсінігі және міндеттері. Қосалқы және қызмет көрсететін шаруашылықтар, олардың негізгі өндірістің қызметін қамтамасыз етудегі рөлі мен орны. Қазіргі заманғы өндірісті ұйымдастыруда логистикалық қағидаттар мен технологияларды дамыту. Нарық жағдайында кәсіпорынның қосалқы және қызмет көрсету шаруашылығының негізгі даму тенденциялары.
Модульдік бірлік 2.5. Аспаптық шаруашылықты ұйымдастыру
Өндірісті құралмен және техникалық жабдықтармен қамтамасыз етудің жалпы сипаттамасы, мәні және міндеттері. Кәсіпорынның құрал-саймандық шаруашылығының ұйымдастырушылық-өндірістік құрылымы, басқару және техникалық базасы. Қажеттілік, Шығыс және айналым қорын және құрал қорының құрылымын анықтау. Аспаптық шаруашылық жұмысының жағдайы мен техникалық-экономикалық көрсеткіштерін талдау. «Құрал»АСУП кіші жүйесі.
Модульдік бірлік 2.6. Жөндеу шаруашылығын ұйымдастыру
Кәсіпорынның жөндеу шаруашылығы, оның құрамы, негізгі өндірістің қызметін қамтамасыз етудегі міндеттері мен маңызы. Жөндеу қызметін ұйымдастырудың формалары, әдістері мен тәсілдері. Жоспарлы-алдын ала жөндеу (ЖАЖ) және жабдықтарға техникалық қызмет көрсету және жөндеу (ТҚЖ) жүйелері. ЖАЖ және ТҚЖ жүйелерінің негізгі параметрлері, жабдыққа техникалық қызмет көрсету мен жөндеудің жылдық жоспар-кестесін есептеу әдістемесі. Жөндеу шаруашылығының техникалық-экономикалық көрсеткіштері. Жөндеу шаруашылығының ұйымдастырылуын талдау және оның тиімділігін арттыру жолдары. «Жөндеу»АҚҚ ішкі жүйесі.